Ырытыы:Багдарыын Сүлбэ
ИВАНОВ Михаил Спиридонович — Багдарыын Сүлбэ Саха Республикатын үтүөлээх учуутала.
1928 с. Ньурба улууһугар төрөөбүтэ. 1942-45 сылларга Бүлүүтээҕи педучилищеҕа үөрэнэр. 1945-48 сс. Өлөөн орто оскуолатыгар учууталлыыр. 1948-52 сс. Дьокуускайдааҕы | пединститут историко-филологическай факультетын устудьуона. 1952 с. «националыстическай аҕытаассыйаҕа» буруйданан, хаайыллар, 10 сылга ууруллар. I Уус-Маайа Бриндакит көмүһү 1 хостуур шахтатыгар ыытыллар. 1954 с. Сталин өлбүтүн I кэнниттэн реабилитацияламмыта 1955 с. Пединститукка үөрэҕин кэтэхтэн ситэрбитэ. 1958-74 сс. Бүлүүтээҕи педучилище директора. 1974-82 сс. Учууталлар идэлэрин үрдэтэр республикатааҕ институтка үлэлээбитэ. 1982-83 сс. «Кинигэни таптааччылар тэрилтэлэригэр» методист.
1983-2003 сс. Тылы, литератураны, историяны чинчийэр институ научнай үлэһитэ. 2003 сылтан пенсияҕа олорор.
40-тан тахса сыл топонимиканан дьарыктанан, 12 кинигэни бэчээттэттэ. Репрессия туһунан 3, норуот айымньытынан 2 кинигэлээх.
Кэлин 6 сылга «Киин куорат» хаһыакка биирдии балаһаны таһаарар.
Бэйэм туспунан
Мин Иванов Михаил Спиридонович - Багдарыын Сулбэ. 1928 Ньүрба улууһугар Накаас нэҺилиэгэр (1 Ньурба) тереебутум. Аҕам төрдө Сүлэ. Одьулуун аҕатын ууһа. Кэлин билиҥҥҥгинэн Ньурбачаан сиригэр Быар диэҥҥэ олохсуйан олорбуттар. Мин онно төрөөбүппүн. Таах да төрүт-уус дьон эбит. Аҕам эһэтэ Евсей 1-й өссө Сүлэ нэһилиэгин кинээһэ буола сылдьыбыт курдук. Холкуостааһын кэнниттэн дьадайбыттар. Аҕам холкуоска 9 ынаҕы биэрбитим диэбитэ, бадаҕа. Дьону кытта кэпсэтэригэр. Ийэлээх аҕам иккиэн 10-наахпар өлбүттэрэ. Ханнык эрэ ис ыарыытыттан диэбиттэрин өйдүүбүн. Онон миигин аҕам бастакы кэргэниттэн иккис уола Сүөдэр ииппитэ, үөрэттэрбитэ. Сэлликтээх этэ, 1944 с. өлбүтэ. Онон сэрии аас-туор олоҕун эппинэн-хааммынан билбитим.
1942-45 сс. Бүлүүтээҕи педучилищеҕа үөрэммитим. 1945-48 сс. Өлөөн орто оскуолатыгар 5-7-с кылаастарга историяны, географияны, ССРС Конституциятын үөрэппитим. Учуутал тиийбэтиттэн буоллаҕа. 1948 с. Дьокуускайдааҕы пединститукка үөрэнэ киирбитим. Историк буолар санаалаах этим. Баһаарын салайар "Саха сирин историята" куруһуокка дьарыктаммытым. Ити кэмҥэ, били Баһаарын дьыалата" диэни тэрийбиттэрэ. Бастакынан миигин хааиоыттара. 1952 с. олуннуъуга. 10 сылы биэрбиттэрэ. Ол кэнниттэн өссө биэс сылы Саха сирин тас өттүгэр көскө сылдьыахтаах этим. Антисоветскай, националистическай ^титацияны ыыппыккын диэн. Үс этибит. Суруйааччылар Афанасий Федоров уонна Далан.
Хаайыы биир өттүнэн миэхэ туһалаабыта. Политическайдары тупунан бараакка олордор этилэр. Холуобунай буруйдаахтары утуиуохтара диэн буолуо. Ол политическайдар диэн араас омук Аьоно этилэр. Нууччалар, украинецтар, белорустар, литовецтар, немецтэр, казахтар... Кэпсэтэллэр. Бэйэлэрин ыккардыларыгар. Уопсай кэпсэтии, "мунньах" буолбат буоллаҕа. Ол миигин элбэххэ Үөрэппитэ. Туох ханнык иннинэ коммунизм үөрэҕэ сымыйа эбит Аиэн өйдөөбүтүм. "От каждого — по способностям, каждому — по потребностям". Хаһан да олоххо киирбэт хойгур дойҕох дии.
2,5 сыл олорон тахсыбытым. Сталин өлөн. Онно өссө Берия бэйэтэ өстөөх аатырбыта. , Үөрэхпин кэтэхтэн үөрэнэн, бүтэрбитим. Ол гынан баран оҕолорго сымыйа үөрэҕи үөрэтиэ суохтаахпын диэн бигэ санааны ылыммытым. Итиннэ биир маннык баар. ССРС историята үксэ сымыйанан суруллубут этэ. Чэ, холобур, нууччаны тас омуктар СЭрИИЛИиллэр, халыыллар-таллыыллар.
Сирэйи ырытыытын саҕалаа «Багдарыын Сүлбэ»
На страницах обсуждения люди обсуждают, как улучшить содержимое Бикипиэдьийэ. Вы можете использовать эту страницу, чтобы обсудить с другими участниками, какие улучшения внести на страницу «Багдарыын Сүлбэ».
