Чароит
Чароит эбэтэр чарайыыт — сугун күөҕэр майгынныыр эгэлгэ өҥнөөх утахтар бөлөҕөлөһө эриллибиттэрин курдук саастаах таас, Саха сиригэр эрэ дэҥҥэ көстөр[1]..
Химия формулата K(Ca;Na)2Si4O10(OH;F)·H2O. Аата булуллубут сиринэн — Чаара өрүс аатыттан тахсар. Сүрүн састааба кремний, өссө киирэллэр алюминий, барий уонна стронций оксидтара. Чэриниилэ күөҕэ өҥө марганец буккааһынан быһаарыллар. Таас өҥө хоҥор, сырдык сирень өҥүттэн олох хараҥа чэриниилэ өҥүгэр тиийэ буолар.
Тааһы чочуйан килээриттэххэ чараас, синньигэс утахтаах эҥин араас оһуордар көстөн кэлэллэр. Сороҕор оһуор утахтара биир сиртэн тула тахсаннар кэрэ ойууну үөскэтэллэр. Куоска хараҕар майгынныыр ойуулаах таастар эмиэ бааллар.
Сыаната[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
Чароит айылҕаҕа көстөрө аҕыйах буолан наһаа сыаналанар. Таҥастамматах чароит биир киилэтин сыаната 30-150 дуолларга турар. Чароиттан оҥоһуллубут оҕуруо сыаната биир граама 5 дуолларга туруон сөп. 30 см үрдүктээх вааза аан дойду аукционнарыгар 12-16 тыһыынча дуоллар сыаналаныан сөп.
Оҥоһуктар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
Чароиты көмүс эбэтэр үрүҥ көмүс оҥоһуктарга угары тоҕоостоох дииллэр. Чароит биһилэҕи уҥа илии аата суох тарбаҕар илдьэ сылдьар ордук дииллэр. Таас наһаа кытаанаҕа суох, ол иһин киниттэн оҥоһуллубут маллары туохха да охсубат, хампы түһэрбэт буола сатыахха наада. Чароит оҥоһуктары мыылалаах ууга сууйуохха сөп.
Туһаныллыбыт сирдэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
- Всё о драгоценных камнях. Стоун Джаспер. СПб, ООО «СЗКЭО», 2009. — 176 с. ISBN 978-5-306-00346-7
Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
- ↑ Саха тылы быһаарыылаах улахан тылдьыта, XIV туом, Новосибирскай, Наука, 2017