Химия формулата
Химия формулата диэн химия холбоһугун иһилигин уонна тутулун суруйан көрдөрөр ньыма. Формуланы суруйарга химия ууһуктарын бэлиэлэрэ, сыыппаралар, хаам, тире тутталлар. Химия бэлиэтэ латыын бичиктэринэн суруллар. Бу бичик атом ханнык ууһук буоларын көрдөрөр. Субурҕа аннынааҕы кыракый сыыппара (алын индекс эбэтэр субскрипт) атом ахсаанын көрдөрөр. Химия формулатынан тэҥнэбилгэ химия хардатын көрдөрөллөр.
Холобурдар:
- Метан биир харыалык (С) атомнаах уонна түөрт уулук (Н) атомнаах, химия формулата маннык: CH4
- Глюкоза алта харыалык (С) атомнаах, уон икки уулук (Н) атомнаах, алта абалык (О) атомнаах, химия формулата маннык: C6H12O6
Көрүҥнэрэ
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Химия билимэ араас кэрэхсэбиллээх буолан араас формула типтэрэ бааллар. Кинилэр хас биирдиилэрэ уратылардаахтар уонна туһаныылаахтар.
Эмпирик формула
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Эмпирик формула (судургу формула, дьиҥ формула, рационал формула) атом бэлиэтиттэн уонна индекстан турар. Бу холбоһук иһилигин көрдөрөр ордук судургу формула буолар. Атом бэлиэлэрин суруллуутун сурума холбоһук тибын критерийынан быһаарыллар. Критерийа суох буоллаҕына бэлиэлэр алпабыыт сурумунан суруллаллар. Туорааһын быһыытынан, харыалык холбоһуктарга бастакынан С бичик турар, иккиһинэн Н.
| BrClH3N2NaO2Pt |
| C10H10ClFe |
| NO2 |
Тутул формулата
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Тутул формулата молекула атомнара куйаарга хайдах оруннаахтарын ойуулаан көрдөрөр. Атомнар бэйэ бэйэлэрин кытта ситимнэрэ сурааһыннарынан бэлиэтэнэллэр. Тутул формулалара икки (2D) уонна үс (3D) кээмэйдээхтэргэ арахсаллар.
|
