Иһинээҕитигэр көс

Харлампьева Наталья Ивановна

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
(Мантан: Харлампьева Наталья көстө)
Харлампьева Наталья Ивановна

Наталья Ивановна Харлампьева — саха норуодунай бэйиэтэ, Саха Сирин суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ, Россия суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ.

1952 сыллаахха балаҕан ыйын 1 күнүгэр Маҕан сэлиэнньэтигэр төрөөбүт. Саха государственнай университетын историко-филологическай факультетын кэтэхтэн үөрэнэн бүтэрбит.

1976 сыллаахха бастакы хоһооннорун хомуурунньуга — "Аэро­план" — күн сирин көрбүтэ. Бу хоһооҥҥо бастакы холонуута саха ытык поэттарын — Семен Данилов, Семен Руфов, Михаил Тимофеев — биһирэбил сыаналарын ылбыта. «Кыһыл ньургуһун» хоһооннорун хомуурунньуктарын иһин Саха Сирин Комсомолун бириэмийэтигэр тиксибитэ.

1988 сылтан ССРС суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ. Хоһоонноро араас омук тылларыгар тылбаастаммыттара.

Үлэлээбит сирдэрэ
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Маҥан аэропордугар таһаҕаһы таһыы сулууспата.
  • "Северная трасса" хаһыат.
  • ССКП обкома, бэчээт секторын инструктора.
  • Кэбээйи райкомугар секретарь.
  • "Кыым" хаһыат, культура салаатын сэбиэдиссэйэ.
  • Саха Сиринээҕи кинигэ кыһата, главнай редактор.
  • «Саха Сирэ» хаһыат, главнай редактор бастакы солбуйааччыта.
  • "Далбар Хотун" сурунаал, главнай редактор.
  • «Саха Сирэ» хаһыат, главнай редактор.
  • 2001 с. — Саха Сирин культуратын уонна духовнай сайдыытын миниистирин бастакы солбуйааччыта.[1]
  • 2003-2023 — Саха Сирин суруйааччыларын союhyн бырабылыанньата, бэрэссэдээтэл.
  • 2012 сылтан — Саха Сирин Ил Дарханын сэтинньи 15 күнүнээҕи 1716 №-дээх Уурааҕынан Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Ил Дархан сүбэһитинэн анаммыт.[2]
Хоһооннорун хомуурунньуктара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Аэроплан: Хоhооннор. — Якутскай: Кинигэ изд-вота, 1976. — 24 с.
  • Дьол сибикитэ: Хоhооннор. — Якутскай: Кинигэ изд-вота, 1981. — 31 с.
  • Кыhыл ньургуhун: Хоhооннор, поэмалар. — Якутскай: Кинигэ изд-вота, 1986. — 79 с.
  • Дьэҥкир киэhэ. Хоhооннор, поэмалар. — Якутскай, 1990
  • Атырдьах ыйа: Хоhооннор. — Дьокуускай: Бичик, 1994. — 64 с.
  • Дьол кымыhа: Хоhооннор. — Дьокуускай: Бичик, 1999. — 286 с.
  • Дьэнкир сурук. — Дьокуускай: Сахаполиграфист, 2001. — 109 с.
  • Ночной полет. Стихи. / Пер. Я.Козловского. — M.,1980
  • Красный подснежник. Стихи, поэмы. — М., 1988
  • Тоҕус дьоҕус тойук. Дьокуускай : Бичик, 2015. – 125 с. : ил.
Хаһыаттарга, сурунаалларга бэчээттэммит хоһоонноро
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Поэт сирдээҕи аанньала: Эссе [А.С. Пушкиҥҥа ананар] // Саха сирэ. — 1999. — Ыам ыйын 28 к.
  • Атырдьах ыйа: Хоhоон // Саха сирэ. — 1998. — Атырдьах ыйын 6 к.
  • Дьол дьикти музыкатын, устугас иэйиитин сүрэхпэр бигээммин: Хоhооннор // Саха сирэ. — 1998. — Бала5ан ыйын 3 к.
  • Олохтон кэлэйимиэххэ: Хоhооннор // Саха сирэ. — 1998. — Кулун тутар 7 к.
  • Саха итэҕэлэ; Төрдүм туhунан: Хоhооннор // Чолбон. — 1990. — N 4. — С. 50—52
  • Мин эhэм олоҥхоhут эбитэ үhү; Ч. Айтматов "Плахатын" ааҕа олорон; Афганецтарга: Хоhооннор // Хотугу сулус. — 1989. — N 1. — С. 68-69
  • Эрэй ыарыы; Доҕоруом, ити эн буолбатах!: Хоhооннор // Хотугу сулус. — 1984. — N 9. — С. 64—66
  • Кыhыл ньургуhун: Көрсyhүү туhунан хоhооннор // Хотугу сулус. — 1983. — N 3. — С. 40—41
  • Сылаас дьиэ туhунан; Романсы yтyктyy: Хоhооннор // Хотугу сулус. — 1979. — N 3. — С. 49—50
  • Күhүҥҥү ардахтар: Хоhоон // Хотугу сулус. — 1977. — N 8. — С. 55
  • Аахтым..; Дьылҕам араастаан эрийдэ…; Бастакы аэроплан; Сотору-сотору; Уоскутуу; Аhыныма; Олоҕу көнөтүк өйдүүрүм…; Мин билэбин; Кыhын: Хоhооннор // Эдэр коммунист. — 1975. — Сэтинньи 12 к.
  • Өйдүүрүҥ дуу, умнубутуҥ дуу: Хоhооннор // Эдэр коммунист. — 1975. — Муус устар 6 к.

Н. И. Харлампьева туһунан

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Билсиҥ: Наталья Харлампьева // Хотугу сулус. — 1989. — N 1. — C. 68.
  • Винокурова У. Өйдөөх сүрэх сэhэнэ // Саха сирэ. — 2001. — Ыам ыйын 24 к.
  • Ойуку. Поэт күhүөрү сайына // Чолбон. — 1997. — N 8. — С. 87—89.
  • Поэтесса айар биэчэрэ // Кыым. — 1985. — Муус устар 5 к.
  • Титов В. Посвящение // Молодежь Якутии. — 1985. — 4 апр.
  • Титов В. Поэзия сиэдэрэй быыhын сэгэтэр... // Эдэр коммунист. — 1985. — Муус устар 3 к.
  • Урсун. Наталья Харлампьева: Хоhоон // Урсун. Саха былыта: Хоhооннор. — Дьокуускай, 1999. — С. 79.
  • "Хаалыа арай хаарыан тыл": [Интервью / Кэпсэттэ А. Назаров] // Эдэр саас («Саха Cирэ» хаh. сыh.). — 1996. — Кулун тутар 6 к.
  • Это то, что досталось в наследство: [Беседа / Записала А. Борисова] // Якутия. — 1997. — 27 дек.
  • «Изречь бы мне верное слово…» Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 4 күнүгэр.
  • Стихам ее присущи мудрость и мужество
  • Народные депутаты Якутии поздравили Наталью Харлампьеву Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 5 күнүгэр.

Наҕараадалара уонна ытык ааттара

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
  • Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай поэта (2002).
  • Российскай Федерация культуратын үтүөлээх үлэһитэ
  • Саха Өрөспүүбүлүкэтин культуратын үтүөлээх үлэһитэ.
  • Саха комсомолун бириэмийэтин лауреата.
  • Казахстан "Алаш" литературнай литературнай бириэмийэтин лауреата.
  • Россия Улахан литературнай бириэмийэтин лауреата[3] (2003), кэнники сыллардааҕы хоһооннорун таһаарыыларын иһин
  • А. Т. Твардовскай аатынан бириэмийэ лауреата (2003).
  • А. С. Пушкин мэтээлэ
  • П. А. Ойуунускай аатынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Государственнай бириэмийэтин лауреата (2021)[4].
  • Маҥан бөһүөлэгин Ытык гражданина[5]
  • Горнай улууһун Ытык олохтооҕо[6]