Харлампьева Наталья Ивановна

Наталья Ивановна Харлампьева — саха норуодунай бэйиэтэ, Саха Сирин суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ, Россия суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ.

Олоҕун олуктара

1952 сыллаахха балаҕан ыйын 1 күнүгэр Маҕан сэлиэнньэтигэр төрөөбүт. Саха государственнай университетын историко-филологическай факультетын кэтэхтэн үөрэнэн бүтэрбит.

1976 сыллаахха бастакы хоһооннорун хомуурунньуга — "Аэроплан" — күн сирин көрбүтэ. Бу хоһооҥҥо бастакы холонуута саха ытык поэттарын — Семен Данилов, Семен Руфов, Михаил Тимофеев — биһирэбил сыаналарын ылбыта. «Кыһыл ньургуһун» хоһооннорун хомуурунньуктарын иһин Саха Сирин Комсомолун бириэмийэтигэр тиксибитэ.

1988 сылтан ССРС суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ. Хоһоонноро араас омук тылларыгар тылбаастаммыттара.

Үлэлээбит сирдэрэ

Маҥан аэропордугар таһаҕаһы таһыы сулууспата.
"Северная трасса" хаһыат.
ССКП обкома, бэчээт секторын инструктора.
Кэбээйи райкомугар секретарь.
"Кыым" хаһыат, культура салаатын сэбиэдиссэйэ.
Саха Сиринээҕи кинигэ кыһата, главнай редактор.
«Саха Сирэ» хаһыат, главнай редактор бастакы солбуйааччыта.
"Далбар Хотун" сурунаал, главнай редактор.
«Саха Сирэ» хаһыат, главнай редактор.
2001 с. — Саха Сирин культуратын уонна духовнай сайдыытын миниистирин бастакы солбуйааччыта.^[1]
2003-2023 — Саха Сирин суруйааччыларын союhyн бырабылыанньата, бэрэссэдээтэл.
2012 сылтан — Саха Сирин Ил Дарханын сэтинньи 15 күнүнээҕи 1716 №-дээх Уурааҕынан Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Ил Дархан сүбэһитинэн анаммыт.^[2]

Библиография

Хоһооннорун хомуурунньуктара

Аэроплан: Хоhооннор. — Якутскай: Кинигэ изд-вота, 1976. — 24 с.
Дьол сибикитэ: Хоhооннор. — Якутскай: Кинигэ изд-вота, 1981. — 31 с.
Кыhыл ньургуhун: Хоhооннор, поэмалар. — Якутскай: Кинигэ изд-вота, 1986. — 79 с.
Дьэҥкир киэhэ. Хоhооннор, поэмалар. — Якутскай, 1990
Атырдьах ыйа: Хоhооннор. — Дьокуускай: Бичик, 1994. — 64 с.
Дьол кымыhа: Хоhооннор. — Дьокуускай: Бичик, 1999. — 286 с.
Дьэнкир сурук. — Дьокуускай: Сахаполиграфист, 2001. — 109 с.
Ночной полет. Стихи. / Пер. Я.Козловского. — M.,1980
Красный подснежник. Стихи, поэмы. — М., 1988
Тоҕус дьоҕус тойук. Дьокуускай : Бичик, 2015. – 125 с. : ил.

Хаһыаттарга, сурунаалларга бэчээттэммит хоһоонноро

Поэт сирдээҕи аанньала: Эссе [А.С. Пушкиҥҥа ананар] // Саха сирэ. — 1999. — Ыам ыйын 28 к.
Атырдьах ыйа: Хоhоон // Саха сирэ. — 1998. — Атырдьах ыйын 6 к.
Дьол дьикти музыкатын, устугас иэйиитин сүрэхпэр бигээммин: Хоhооннор // Саха сирэ. — 1998. — Бала5ан ыйын 3 к.
Олохтон кэлэйимиэххэ: Хоhооннор // Саха сирэ. — 1998. — Кулун тутар 7 к.
Саха итэҕэлэ; Төрдүм туhунан: Хоhооннор // Чолбон. — 1990. — N 4. — С. 50—52
Мин эhэм олоҥхоhут эбитэ үhү; Ч. Айтматов "Плахатын" ааҕа олорон; Афганецтарга: Хоhооннор // Хотугу сулус. — 1989. — N 1. — С. 68-69
Эрэй ыарыы; Доҕоруом, ити эн буолбатах!: Хоhооннор // Хотугу сулус. — 1984. — N 9. — С. 64—66
Кыhыл ньургуhун: Көрсyhүү туhунан хоhооннор // Хотугу сулус. — 1983. — N 3. — С. 40—41
Сылаас дьиэ туhунан; Романсы yтyктyy: Хоhооннор // Хотугу сулус. — 1979. — N 3. — С. 49—50
Күhүҥҥү ардахтар: Хоhоон // Хотугу сулус. — 1977. — N 8. — С. 55
Аахтым..; Дьылҕам араастаан эрийдэ…; Бастакы аэроплан; Сотору-сотору; Уоскутуу; Аhыныма; Олоҕу көнөтүк өйдүүрүм…; Мин билэбин; Кыhын: Хоhооннор // Эдэр коммунист. — 1975. — Сэтинньи 12 к.
Өйдүүрүҥ дуу, умнубутуҥ дуу: Хоhооннор // Эдэр коммунист. — 1975. — Муус устар 6 к.

Н. И. Харлампьева туһунан

Билсиҥ: Наталья Харлампьева // Хотугу сулус. — 1989. — N 1. — C. 68.
Винокурова У. Өйдөөх сүрэх сэhэнэ // Саха сирэ. — 2001. — Ыам ыйын 24 к.
Ойуку. Поэт күhүөрү сайына // Чолбон. — 1997. — N 8. — С. 87—89.
Поэтесса айар биэчэрэ // Кыым. — 1985. — Муус устар 5 к.
Титов В. Посвящение // Молодежь Якутии. — 1985. — 4 апр.
Титов В. Поэзия сиэдэрэй быыhын сэгэтэр... // Эдэр коммунист. — 1985. — Муус устар 3 к.
Урсун. Наталья Харлампьева: Хоhоон // Урсун. Саха былыта: Хоhооннор. — Дьокуускай, 1999. — С. 79.
"Хаалыа арай хаарыан тыл": [Интервью / Кэпсэттэ А. Назаров] // Эдэр саас («Саха Cирэ» хаh. сыh.). — 1996. — Кулун тутар 6 к.
Это то, что досталось в наследство: [Беседа / Записала А. Борисова] // Якутия. — 1997. — 27 дек.
«Изречь бы мне верное слово…» Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 4 күнүгэр.
Стихам ее присущи мудрость и мужество
Народные депутаты Якутии поздравили Наталью Харлампьеву Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 5 күнүгэр.

Наҕараадалара уонна ытык ааттара

Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай поэта (2002).
Российскай Федерация культуратын үтүөлээх үлэһитэ
Саха Өрөспүүбүлүкэтин культуратын үтүөлээх үлэһитэ.
Саха комсомолун бириэмийэтин лауреата.
Казахстан "Алаш" литературнай литературнай бириэмийэтин лауреата.
Россия Улахан литературнай бириэмийэтин лауреата^[3] (2003), кэнники сыллардааҕы хоһооннорун таһаарыыларын иһин
А. Т. Твардовскай аатынан бириэмийэ лауреата (2003).
А. С. Пушкин мэтээлэ
П. А. Ойуунускай аатынан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Государственнай бириэмийэтин лауреата (2021)^[4].
Маҥан бөһүөлэгин Ытык гражданина^[5]
Горнай улууһун Ытык олохтооҕо^[6]

Өссө маны көр

Быһаарыылар

Сигэлэр

[1] Биографический интернет-справочник якутской литературы:50 лет со дня рождения Н. И. Харлампьевой Архыыптаммыт 2016, Кулун тутар 5 күнүгэр.

[2] Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Указ Президента Республики Саха (Якутия) «О советнике Президента Республики Саха (Якутия)»

[3] Сайт «Русское воскресение»:Объявление лауреатов за 2003 год Архыыптаммыт 2012, Ыам ыйын 11 күнүгэр.

[4] О присуждении Государственной премии Республики Саха (Якутия) имени П.А. Ойунского

[5] Централизованная библиотечная система ГО «Город Якутск»:Из истории села Маган

[6] Официальный информационный портал Республики Саха (Якутия):Почетные граждане, известные люди Горного улуса Архыыптаммыт 2014, Кулун тутар 14 күнүгэр.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]