Тыҥ хатыыта

Тыҥ хатыыта — халлаан сырдыан иннинээҕи кэм, түүн бүтүүтэ, сарсыарда саҕаланыыта.

Кулун Куллустуурга (773 столб.) этиллэр: « Тыҥ батыйа кылаанын курдук саҥардыы суhуйа хатан эрэр». Олоҥхоттон көстөрүнэн, тыҥ уһун синньигэс эбит. Тоокколостоххо, айылҕа көстүүтүн быhыытынан итини хайдах этиэххэ сёбуй?. Бүрүйбүт хара былыт илин саҕахтан сэгэтэн тэйиитигэр (эбэтэр саҕаҕы субу бүрүйүөн аҕай иннинэ) сёп тубэсиhэн сайыццы тахсар кун сардацата (тыгыыта) «тыц хатыыта» диэн ааттанар. Кыhын тымныыга кун кытарымтыйан кёстёр. Ити «суhуйа хатан» диэццэ сёп тубэспэт. Ол аата, «тыц хатыыта» кыhыццы кэмцэ айыл5а кёстуутун быhыытынан суох. Кённёру «олох эрдэ, халлаан сырдыан иннинэ» диэн суолта5а тутталлар эбит. Холбуон (уопсайынан) да5аны итинник ёйдуубут. Ис дьицэр, «тыц хатыыта» олох дэццэ кёстёр айыл5а кёстуутэ.