Тылбаас
Тылбаас диэн суругу эбэтэр саҥаны биир тылтан атын тылага кубулутуу.
Тылбааһы оҥорор дьон тылбаасчыттар диэн аатаналлар. Тылбаасчыт тылбааһы оҥороругар атын тылга тыл хайдах тылбаастанарын билээри араас тылдьыттары туттуон сөп.
Тылбаас сыала- соруга төрүт омуктар икки ардыларыгар тэҥнэһиини булуу [Пт] уонна тылбаасчыт тексин илдьэ сылдьар [ПТ], ол түмүгэр иккиэн текстэрэ бэйэлэрин тылларын- өстөрүн культурнай уонна уус- уран уратыларыттан сиэттэрэн биир ис хоһооннорун илдьэ сылдьаллар. Тылбаастааһыҥҥа сабыдыаллыыр сүрүн фактордар, сүрүн ярустар уонна грамматическай тутуллар, сурук- Бичик уонна уус- уран тыл үгэстэрэ, фразеологическай оборуоттар уо. д. А.
Суругунан уонна тылынан тылбаас[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
Тылбаас үлэтэ икки аҥыы арахсар. Суругунан тылбаас (англ. traslation) тыл текстэрин сурукка эбэтэр электроннай носителарга сурук- бичик текстэрин нуормаларын уонна уратытын учуоттаан суруйуу тиэкистэрин тылбаастааһын буолар. Тылынан тылбаас (англ. internanan) тыл төрүт култууратын бэрэстэбиитэлин тылын- өһүн, тылын- өһүн учуоттаан, тус сыаллаах- соруктаах. (Синхроннай уонна утумнаах) тылбаастыыллар. Тылы тылбаас көрүҥэр сыһыана суох диэн бэлиэтиэххэ наада.
Профессиональнай утумнаах тылбаас саҕаланыыта 1919-1920 сс. Париж Мирнэй конференциятыгар ыытыллыбыта. "Синхроннай тылбаас" диэн бастакы суруйуута сэтинньи 20 күнүгэр 1945 — алтынньы 1 күнүгэр 1946 сыллаахха буолбута. Кэлин ХНТ тылга тылбаас сүрүн көрүҥүнэн буолбута.
Компьютеры арыйыы электроннай тылдьыты оҥорууга, кэлин автоматизированнай тылбаас программата биллибитэ. Кинилэр көмөлөрүнэн толоруллубут тылбаас тиэкиһи эмоциональнай өттүнэн сотору- сотору тылбаас киирбэт. Проблема итинник көмөлөөх инструменнар переводчик с самоучаемостью искусственнай интеллект. Ол да буоллар, маннык инструменнары тылбаас үлэтигэр, ордук улахан тылбаас агентстволарыгар ирдэниллэр. Ону сэргэ онлайн сервистэр сорох тыллары, этиилэри уонна этиилэри (Google Transle) курдук дьон туспа этиилэрин тылбаастааһын туһунан статистика иһитиннэриитигэр олоҕураллар.
Переводческай агентстволар өҥөлөрө аан дойду үгүс дойдуларыгар ирдэнэр, тоҕо диэтэххэ, киһи үлэтигэр наадыйыы элбэх эйгэлэригэр баар. Онон тылбаас техническэй, дьыалабыай, туристическай, күннээҕи уо. д. А уобалас буоларынан хааччыйар уонна дойду мэһэйдэрин туоратыыга көмөлөһөр[1].
