Тинибэк

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
"Лицевой свод" диэн ааттаах нуучча былыргы кинигэтигэр Тинибэк мэтириэтэ

Тинибэк (өссө Динибек да дииэллэр; 1342 сыллаахха өлбүтэ) — 1341 сылтан 1342 сыллаахха диэри Алтан Ордуу хаана. Узбек-хаан улахан уола (дьиҥэ иккис уола, ол эрээри Узбек-хаан бастакы уола Тимурбэк 1330 сыллаахха өлөн хаалбыта).

Тинибэк аҕатын Узбек-хааны кытта соҕуруу Кавказка сэриинэн бара сылдьыбыта. 1341 сыллаахха Узбек хаан өлбүтүгэр киин куоракка Дьанибэк былааска кэлбитэ. Тайдула Дьанибэк хаан буоларын өйөөбүтэ. Ол да буоллар Алтан Ордуу тойотторо сокуону кэспэккэ Хорезмҥа баар Узбек хаан улахан уолун Тинибэги хаанынан талбыттара. Тинибэк Хорезмтан Сарайга айанныыр кэмигэр Дьанибэк Узбек хаан атын уолун Хызырбэги өлөрөн кэбиспит. Дьанибэктээх Тайдула Тинибэк Хызырбэк өлбүтүн мээнэ хаалларбатын өйдөөн бэйэлэрин өйөөччүлэрин хомуйан саҕалаабыттара. 1342 сыллаахха Тинибэк өлбүтүгэр саҥа хаан Дьанибэк буолбута. Тайдула Дьанибэги өйөөбүт буолан Тула куораты бас билиигэ ылбыта, ол аата кини баскактара Тула дьонуттан төлөбүр хомуйар буолбуттара.

Тинибэк өлүүтэ уонна Дьанибэк хаан буолуута. Нуучча былыргы кинигэтиттэн

Кутб диэн ааттаах Алтан Ордуу хоһоонньута Тинибэккэ уонна кини ойоҕор анаан перс тыллаах аатырбыт хоһоонньут Низами "Хосроу уонна Ширин" диэн айымньытын перс тылыттан түүр тылыгар тылбаастаабыта[1].

Эбии көр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. Наджип Э. Н. Историко-сравнительный словарь тюркских языков XIV века на материале «Хосрау и Ширин» Кутба. Книга I. — М.: «Наука», ГРВЛ, 1979. — С. 32.

Литература[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Селезнёв Ю. В. Элита Золотой Орды. — Казань: Фән, 2009. — С. 74, 174.