Тар

Тар диэн уһуннук туран аһыйбыт суорат (сайын уһаакка мунньан хаһааныллар, кыһын тоҥорон аһылыкка туттуллар).

Балбаах тар

Былыргы сахаҕа сайыҥҥы-күһүҥҥү кэмнэргэ уруц аhа дэлэй буолара. Сайын саха дьахтара ынахтарын ыат да5аны, үүтүн хоспоххо илдьэн оҥкучахха түһэрэн анал туос чабычахха (сэниэ ыаллар сабарай (улахан) чабычахтаахтара) кутара. Туруора туhэн баран урдун халбыйан сүөгэйдиирэ. Өссө күөрчэх, суорат, быыппах астаахтара. Иэйбит кэмигэр үрүмэлиирэ. Тимир тириитин кэппит кэмигэр: "ымдааҥҥын ис!", - диирэ. (Ымдаан - үрүҥ ас тобоҕо сойбут ууга бууламмыта). Арыы арыылаан оҥкучах түгэҕэр туhэрэрэ, онтукатын күһүн, тоҥмутун кэннэ хостоон ууккэ ытыйан хайах оҥорон хаhаанара. Биллэн турар, өр турбут арыы аҕырар, онон куhун лаппа хойут арыылыыр буолуохтаахтар. Манна диэн эттэххэ, киэҥ-куоҥ, дириҥ учугэй оҥоһуулаах оҥкучахтаах баай киhи сайыннары арыы сиирэ, хаhаанара даҕаны. Дьиэ хотуна ынах уолуор диэри биир сурун аhылыгы- суораты, кун аайы да кэриэтэ оҥороро. Күннээҕи аhылыктан ордор суораты, аhыйбыт үрүҥ аhы хоспоххо, сөрүүн сиргэ, турар анал туос холлоҕоско кутара. Онно эбии уҥуоҕу- иҥиэҕи да быраҕаллара. Туолбут иhити тутатына оҥкучахха туhэрэллэрэ. Дьэ, кыhыҥҥы-сааскы хаhаас тар итинник мунньуллара. Төһөнөн тардаах холлоҕос элбэх да, соччонон ыаллар эрэх- турах сананаллара. Куhун тымныйыыта, сайылыктан кыстыкка көhөллөрүгэр ол тардаах холлоҕосторун сыарҕалаах оҕуһунан тиэйэллэрэ. Кыстык хаар уонна улахан тымныылар туспуттэрин кэннэ ынах сааҕыттан тар тоҥорор балбаах оҥороллоро. (Биллэн турар, балбаах ис өттө инчэҕэй хаарынан хайыллан муус килиэ буолара.) Дьэ, оннук балбаахтарга тардаах холлоҕосторун, биир- биир дьиэҕэ киллэрэн сылытан хоҥноро- хоҥноро, таhааран тардарын симэллэрэ. Ол хаhаас ас БАЛБААХ ТАР диэн ааттанара. Элбэх ыанар ынахтаах баай киhи, биллэн турар, элбэх балбаах тары хаhаанара уонна сааскы быстарыкка кыпчарыттарбыт ыал аҕата киниэхэ кэлэн сайыҥҥы от улэтигэр эбэтэр тутатына үлэҕэ кэпсэттэҕинэ иэс быhыытынан биэрэрэ.