Табыннар (казах ууһа)

Табы́ннар — казахтар биис уустара, Кыра жус иһигэр киирсэр жетыру аймах биис ууһа.

Төрүччүтүн тутула

Уус иһигэр киирсэр аҕа уустара:

агымнар (косеулилар)
бозымнар (шомиштылар)
тогымнар (тарактылар)

Табыннар бэйэлэрин иһигэр хас даҕаны дьоҕус дьоҕус аҕа уустарга арахсаллар. Олор истэригэр манныктар бааллар: окшылар, нуркелэр, ачибектар, мураттар, бургилар, кадырбектар, абызтар, таушаннар, туатайдар, дандалар, карамункелэр, сармантактар, жылкышылар, кожамбердылар, дауылтайдар, жиембеттэр, айдардар, текелэр, асаннар, сарайдар, лабактар, кутеттэр, каражоннор, конырдар, токалар.

Тамҕалара уонна Ураннара

«Тостаган» уран, «Серке»
Тамга 30x30пкс шомиш, 30x30пкс тарак, 30x30пкс косеу

Кылгас устуоруйалара

Табыннар казахтар Кыра жустарыгар киирсэр биис уустара буолаллар. Кинилэр жетуру көлүөнэ дьонугар киирсэллэр. Биирдиилээн чинчийээччилэр, учуонайдар уонна этнографтар этэллэринэн, табын диэн этномним «табыну» (ол эбэтэр, нууччалыы -- служить, поклонятся) диэн тылы кытта ыкса ситимнээх. Оттон сорох үөрэхтээхтэр ити тылы монголлар «биэс» (табун) диэн ахсаан ааттарын кытта ситимнииллэр, ону түүр монгол тыллаах омуктар этнонимикаларыгар көстөр дииллэр.

Табыннар тамҕаларын чинчийэн көрүү көрдөрөрүнэн (у кинилэр өссө аҕа уустарынан эмиэ таҕалаах буолаллар), кинилэр тамҕалара ордук Улахан жус биис уустарын тамҕаларын кытта дьүөрэлии буолар. Чуолаан дулаттары кытта. Оттон казах табыннара уонна башкирдар эмиэ оннук ааттаах биис уустара номоххо киирбит Майкы бий диэн биир киһини төрүт оҥостоллоро мээнэҕэ буолбутах.

Табыннар уонна монголлар

Сорох учуонайдар уонна үөрэхтээхтэр табыннары уруккута монголлары кытта ыксатык ситимнэөэ сылдьыбыт биис уустарга киллэрэллэр^[1] Ону Н. В. Бикбулатов этэринэн, хас даҕаны источник туоһулуур^[2]. Сорох үөрэхтээхтэр кинилэри монгол тавнангуттарын уонна бүрээттэр табангуттарын кытта ситимнииллэр^[3].

ДНК Y-хромосомалара

Казах табыннарыттан С3 уонна J2a1 гаплогруппалары булбуттара. Кинилэр биир биис уустара башкир табыннарын кытта уруулуу буолара биллибитэ. Кинилэргэ R1a1a гаплогруппа баһыйар. Атыттарга C3 гаплогруппа.

Биллэр дьоно

Алия Молдагулова
Батырхан Шукенов
Адилбек Ниязымбетов
Букенбай Карабатырулы
Бухарбай Естекбайулы
Жоламан Тленшиулы
Нурсултан Нурбердиев. Артист и певец.
Барак Сатыбалдыулы

Литэрэтиирэ

↑ Кузеев Р. Г., Бикбулатов Н. В. Обычаи и культурно-бытовые традиции башкир. — Академия Наук СССР, Башкирский филиал, Ин-т истории, языка и лит-ры, 1980. — С. 14. — 133 с.
↑ Бикбулатов Н. В. Башкирская система родства. — Москва: Наука, 1981. — С. 55, 78. — 121 с.
↑ Кузеев Р. Г. Происхождение башкирского народа. Этнический состав, история расселения / Т. А. Жданко. — 2-е изд., доп. — Уфа: ДизайнПолиграфСервис, 2010. — С. 242—243. — 560 с. — ISBN 978-5-94423-212-0

Сигэлэр

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B1%D1%8B%D0%BD_(%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%BE%D0%B4)

[1] Кузеев Р. Г., Бикбулатов Н. В. Обычаи и культурно-бытовые традиции башкир. — Академия Наук СССР, Башкирский филиал, Ин-т истории, языка и лит-ры, 1980. — С. 14. — 133 с.

[2] Бикбулатов Н. В. Башкирская система родства. — Москва: Наука, 1981. — С. 55, 78. — 121 с.

[:2-3] Кузеев Р. Г. Происхождение башкирского народа. Этнический состав, история расселения / Т. А. Жданко. — 2-е изд., доп. — Уфа: ДизайнПолиграфСервис, 2010. — С. 242—243. — 560 с. — ISBN 978-5-94423-212-0

[1]

[2]

[3]