Сыыллааччылар

Саарыстыба:	Харамайдар
Кэлим:	Хордалыктар
Подтип:	Тоноҕостоохтор
Кылаас:	Reptilia

Латыынныы аата

Аан дойдуга биллэр аата ыйыллыбатах
Вы можете помочь проекту,
поставив latin=название
внутри шаблона taxobox в тексте статьи

Сыыллааччылар (лат. Reptilia) диэн тымныы хааннаах тоноҕостоох харамайдар кылаастара. Сиринэн сыыллан сыҕарыйаллар. Ойуурга, сыһыыга, күөлгэ, хайаҕа олохсуйаллар. Зоологияҕа билигин сыылааччылар 6 тыһыынча кэриҥэ көрүҥнэрэ биллэр. Саха сиригэр сыылааччы икки көрүҥэ: тыыннаах оҕону төрөтөр күлгэри уонна эриэн моҕой үөскүүр. Уу бары сыылааччылара атмосфера эрэ салгынынан тыыналлар. Кинилэр ууга буолбакка, хонууга тахсан ууһууллар.

Бастакы сыылааччылар 250 мөлүйүөн кэриҥэ сыллааҕыта үөскээбиттэр. Быданнааҕыта өлөн бараммыт хонуу сыылааччыларын динозаурдар диэн ааттаабыттар.

Күлгэри. Бадарааннаах, сииктээх сири сөбүлүүр. Ууга үчүгэйдик харбыыр уонна умсар. Атырдьах ыйын бүтүүтэ кыстыгын булан утуйар. Саас хаар ууллуута уһуктар уонна ууһаабытынан барар. Улахан күлгэри 60—70 мм буолар. Сайын күлгэри тыыннаах оҕону төрөтөр. Сыылааччыларга бу сэдэх көстүү. Биир ийэ 4—8 оҕолонор.

Күлгэри күн уотугар сыламнаан сытар буоллаҕына, өтөрүнэн ардах кэлбэт.

Моҕой. Саха сирин соҕуруу өттүгэр үөскүүр. Улахан сиппит эриэн моҕой биир метр усталаах буолар. Кини дьааттаах тииһин уһуна — 0,5 см. Киһиэхэ бэйэтэ хаһан да саба түспэт. Киһини көрдөҕүнэ да, куота сатыыр уонна саһар. Онон эриэн моҕойго тиктэрбит киһи бэйэтэ алҕаска моҕойу үктээбит, таарыйбыт буолуон сөп. Эриэн моҕой — туһалаах харамай. Кини сүлүһүнэ олус эмтээх. Моҕой элбэх буортулаах харамайы суох оҥорор. Эриэн үөн кулгааҕа суох, онон тыаһы салгынынан ылбат, сиринэн билэр.