Сырбай Мауленов. (Бу ыстатыйа күрэскэ кыттар)

Сырбай Мауленов. (Бу ыстатыйа күрэскэ кыттар)

Казахскай ССР суруйааччыларын сойууһун ыҥырыытынан Казахстаҥҥа Саха литературатын күннэригэр Саха суруйааччыларыттан эдэриттэн кырдьаҕаһыгар тиийэ 28 кыттааччы ыалдьыттаатылар. Бырааттыы республикаҕа бу Күннэри ыытыы – биһиги Сахабыт сиригэр улахан культурнай событиенан буолбута. Барыах иннигэр биһиги икки хаһыаппыт буолаары турар Күннэри киэҥник сырдаппыттара, казах прозаиктарын, поэттарын айымньыларын тылбаастаан ситимин быспакка бэчээттээбиттэрэ. Балаҕан ыйын 15 күнүгэр сарсыарда биһиги делегациябытын аан бастаан Казахстан Суруйааччыларын сойууһун бырабылыанньатын бастакы сэкирэтээрэ Джубан Мулдагалиев приемнаабыт. Ол кэнниттэн В.И.Ленин пааматынньыгар уонна 28 гвардеец-панфиловец ааттарынан пааркаҕа, Албан Аат мемориалыгар сибэккилэри ууруу буолбут. Онтон делегация Казахстан Коммунистическай партиятын Киин Комитетын сэкирэтээрэ Камалиденов З.К. приемугар сылдьыбыттар. Таб Камалиденов Казахскай ССР экономикатын уонна культуратын туһунан сиһилии кэпсээтэ, оттон Саха сирин туһунан билиһиннэриини биһиги делегациябыт салайааччыта Софрон Данилов оҥорбут. Куорат киинигэр улахан кинигэ баһаара тэриллибит, саха поэттара тыл эппиттэр, хоһооннорун аахпыттар, мустубут дьон саха прозаиктарын итиэннэ  поэттарын казахтыы тылбаастанан сабыс-саҥа тахсыбыт «Өлүөнэ долгуннара» уонна «Тыа суугуна» диэн ааттаммыт бэртээхэй кинигэлэри хамаҕатык атыыласпыттар. Киэһэтигэр толору дьонноох Опера уонна балет Абай аатынан государственнай академическай театрыгар Казахстаҥҥа Саха литературатын күннэрин аһыллыытын үөрүүлээх мунньаҕа буолбут.

Бу устуоруйаҕа хаалан үйэтийэн хаалбыт үөрүүлээх, үрдүк суолталаах Саха литературатын күннэрин туһунан салгыы сырдатабыт: “... Опера уонна балет Абай аатынан государственнай академическай театрыгар Казахстаҥҥа Саха литературатын күннэрин аһыллыытын үөрүүлээх мунньаҕа буолбут. Мунньаҕы улахан киирии тылынан Дж. Мулдагалиев арыйбыт, С.Данилов  тыл эппит. Маны тэҥэ тыл эппиттэр: Киров аатынан завод токара В.А.Ципатин, казах поэта Сырбай Мауленов, уйгур суруйааччыта Хизмет Абдуллин, Саха АССР народнай суруйааччылара Н.Е.Мординов-Амма Аччыгыйа, В.М.Новиков-Күннүк Уурастыырап, поэт Моисей Ефимов, КазГУ студентката Н. Альжанова. Үөрүүлээх биэчэр Казахстан искусствотын маастардарын улахан концерынан түмүктэммит”.

Мантан салгыы оччотооҕу Казахстаҥҥа Саха суруйааччыларын Күннэригэр үөрүүлээх мунньахха тыл эппит казах норуота киэн туттар суруйааччытын Сырбай Мауленов туһунан интернет ситимиттэн тугу билбиппин үллэстиэм.

Сырбай Мауленов 1922 сыллаахха балаҕан ыйын 17 күнүгэр Кустанайскай уобалас Джангильдинскэй оройуон Тургай нэһилиэгэр төрөөбүтэ. С.Мауленов казах норуотун бэйээтэ уонна суруйааччыта. Орто оскуоланы бүтэрэн баран, Кызылорда куоракка баар педагогическай институт филологическай факультетыгар үөрэммитэ. Кызылорда куоракка олорон айымньылаах үлэтин саҕалаабыта.

Аҕа дойдуну көмүскүүр Улуу сэрии кыттыылааҕа. Бэйэтин кэминээҕи үөлээннээхтэрин Евгений Винокуров, Кайсын Кулиев, Касым Аманжолов, Сергей Наровчатов,Юрий Левитанскай, Борис Слуцкай курдук сэрии иэдээннээх чахчыларын, алдьархайын биир бастакынан сырдатыыттан бойобуой суола саҕаламмыта. С.Мауленов үөрэхтээх, өй-санаа өттүнэн толору сиппит буолан байыаннай чааһыгар политругунан талыллыбыта.

Эйэлээх олоххо айар үлэнэн ситиһиилээхтик дьарыктанан, 1990 сылтан Казахскай ССР народнай суруйааччытын үрдүк аатын ылбыта, олоҕун тухары үгүс уордьаннарынан, мэтээллэринэн наҕараадаламмыта, төрөөбүт норуотун махталын, ытыктабылын ылбыта, сырдык аата үйэтийэр, кэриэстэнэр.

Сырбай Мауленов 1993 сыллаахха  бу олохтон букатыннаахтык барбыта.

Ааптар Хабырыыл кыыһа.

Туһаныллыбыт литература:

1.      С.П.Данилов. Сүгүрүйэбит эйиэхэ, Казах сирэ! Хотугу сулус. 1981.

2.      Кынаттаах Тулпар дойдутугар. Хотугу сулус 1981.