Сугомак күөл
Сугомак - Арассыыйа Челябинскай уобалаһыгар Кыштым куорат аттыгар баар[1] Сугомак хайа тэллэҕэр сытар күөл. Екатеринбургтан 150 км., Челябинскайтан 90 км тэйиччи. Күөл иэнэ 3,72 кб.км. Дириҥэ 3 м. Кытылын линиятын уһуна 15 км. Сугомак күөл, Сугомак комплекска киирэр. Сугомак - Сугомак күөл, Сугомак хайа, Сугомак хайа хаспаҕа. Күөл, Кыштым куораты иһэр уунан хааччыйар. Муора таһымыттан 258 м.үрдүк.
Күөл биэс арыылаах - Рыбачай, Малиновай, Охотничай, Утинай уонна Березовай диэн ааттаахтар. Бары, ордук Березовай арыы, кыштым куорат олохтоохторо уонна туристар сынньанар сирдэрэ буолаллар.
Күөлгэ, Сугомак диэн, Захаров хайатын аттыттан, муора таһымыттан 545,63 м. үрдүктэн саҕаланар үрэх уута киирэр. Хоту уонна илин кытыллара чуолкайдык көстөллөр, бэс ойуурунан бүрүллүбт кристаллическай боруодаттан таҥыылаахтар.
Үүнээйитэ:
Ольха, үөт, козья бередина, калужница, бэс уонна атыттар.
Сугомак күөл хоту кытылыгар Голая сопка диэн, күөл таһымыттан 50 м. үрдүккэ турар кыра хайа баар. Араас үүнээйинэн саба үүммүт туруору таас ойоҕостордоох.
Сугомак күөл айылҕа судаарыстыбаннай пааматынньыга. Кини кытыллырыгар сүөһүнү мэччитэр, тутууну ыытар, сири хорутар, ойууру кэрдэр көҥүллэммэт. Күөлгэ синица, зарянка, трясогузка, чечётка, дрозд, суор, тоҥсоҕой, иволга уонна кэҕэ саҥаларын, ырыаларын истиэххэ сөп.
Күөлтэн аттыгар ойуурунан бүрүллүбүт хайалар тураллар, ол, Сугомак уонна Егоза диэн хайалар. Күөлү кытта кэккэлэһэ, айылҕа пааматынньыга, Сугомак диэн ааттаах хайа хаспаҕа баар.