Сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолор тустарынан

Сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолор тустарынан сокуон дойдуттан уонна культураттан тутулуктаах. Быраабыла курдук, сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолорго араастык сыһыаннаһар. Ол эрээри, сокуоннай сааһын ситэ илик оҕолор улахан дьон быһыытынан эппиэтинэскэ тардыллыахтарын сөп.

Сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолор тустарынан сокуон

Францияҕа да, холбоһуктаах Штаттарга да курдук, сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолор арыгыны эбэтэр табаҕы иһии, сылайыы, дьиэттэн сүүрүү уонна көппөт буолуу курдук дьайыылар бобуллубуттар. Ол курдук, сокуоннай сааһын ситэ илик киһи быһылаан тахсыан сөп.

Холбоһуктаах Штаттар

Холбоһуктаах Штаттарга "сокуоннай сааһын" өйдөбүл штаттан көрөн араастаһар. Система 6- тэн 10- гар диэри саастаахтар, штаттан 18- гар диэри саастаахтар; штаттартан көрөн 11 штат (Дьордьия, Илларионс, Луизиантан, Массачусетс, Мичиган, Мисури, Соҕуруу Каролинаттан уонна Техас). онно 15 саастааҕар аҕыйах. Инньэ гынан сиппит- хоппут 16, 17 эбэтэр 18 саастарыгар тиийэр.

1974 с. сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолорго ювенальнай юстиция уонна сокуону утары охсуһуу туһунан федеральнай сокуон АХШ сокуоннарыгар түөрт сүрүн ирдэбили туруорар:

• Бастатан туран, сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолор холуонньаларыттан кинилэри общественнай эбэтэр дьиэ кэргэн тэрилтэлэригэр тылбаастааһын динституционализациялааһын.
• Иккиһинэн, сегрегация (сокуоннай саастарын ситэ илик уонна улахан дьон икки ардыларыгар сөпсөспөт буолуу уонна истии).
• Үсүһүнэн, сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолор олорор дьиэлэригэр ювенальнай юстиция систематын кытаанах хааччахтааһын.
• Төрдүһүнэн,бөлөхтөрү кытаанах режимнээх усулуобуйаҕа аһарыыттан көмүскээһин.

Штаттар соҕурууҥҥу Даататтан уонна Ваймонгтан ураты штаттар бары кытталлар.

Франция

Францияҕа сокуоннай саастарын ситэ илик үс категориялаах:

• Оҕо бэйэтин дьайыытын өссө билэ илик, буруйу оҥорор, онон буруйу оҥорор кыаҕа суох.
• Сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолор 14-16 сааһыгар диэри сөптөөх мындыр өйдөөх буолаллар. 2002 с. сокуонунан, киниэхэ холуобунай буруй оҥоһуллубут, иитэр- үөрэтэр характер миэрэлэрэ эрэ туһамматтар.
• Сокуоннай саастарын ситэ илик оҕолор 16- тэн 18- гар диэри саастарын ситэ илик оҕону иитиигэ эбэтэр, холуобунай буруйдааһыҥҥа түбэһиэхтэрин сөп.

16 сааһыгар диэри саастаах оҕолор буруйу оҥоруулара холуобунай кодекс 122-8 ыстатыйатынан быһаарыллар. 16- тэн 18- гар диэри саастаах оҕолор эппиэккэ тардыллыахтарын сөп, ол гынан баран, буруйу оҥорооччулар уонна буруйу оҥорооччулар саастарын ситэ илик оҕолор буруйга тардыллыахтарын сөп.