Сиэп төлөппүөнэ
Сиэп төлөппүөнэ (өссө мобильнай телефон, сотовай телефон диэн ааттанар) — диэн кыра радио нөҥүө үлэлиир төлөпүөн.
Сиэп төлөппүөнүнэн ыраахха дылы провода суох эрийиэххэ сөп. Чугас турар базовай станция (сота) нөҥүө телефон ситимигэр холбонон үлэлиир. Мобильнай телефон буолан сотаттан наһаа ыраттаҕына атын сотаҕа сигнал ыытан ол сотаҕа холбонор. Киһи сотаттан сотаҕа уларыта сылдьан кэпсэтиэн сөп, уонна сота уларыйарын киһи билбэккэ хаалан.
Сиэп төлөппүөнэ тарҕаммытын кэннэ сыаната чэпчээн киһи барыта атыылаһар кыахтаммыта.
Сорох телефоннар «смартфон» диэн аттаналлар. Куолаһынан кэпсэтии таһынан атын функциялардаахтар:
- почтаны, смсһы тутуу уонна ыытыы
- Контактары суруйуу
- Калькулятор, будильник уонна погоданы билии
- Интернет
- Оонньуулар
- Хаартысканы уонна видеону суруйуу
Смартфон-мобильнай телефон (аныгы — быраабыла курдук, сенсорнай экраҥҥа), өй- санаа эбии тускуллаах.[1]
Ону сэргэ коммуникатор — урукку персональнай компьютер, мобильнай телефон эбии функциональностаах. Билигин «смартфон» уонна «коммуникатор» тиэрминнэр икки ардыларыгар кыраныысса толору стерт быһыытынан ааҕыахха сөп.
Мобильнай төлөпүөҥҥэ куруук эбии функциялар (калькуляторга, календарь) баалларын үрдүнэн, ол кэмтэн ыла интеллектуальнай моделлар тахсаллар. Маннык моделлары улаатыннарар уонна суоттатар кыамтатын «смартфон»диэн термининэн киллэриллибитэ. Эр дьоҥҥо мобильнай төлөпүөн функцияларын кытары сибээс олохтоммуттара, оннук тэриллиилэр коммуникатордар ааттаммыттара. Билигин смартфоннарга уонна коммуникатордарга үллэрии, тиэрминнэрэ биир — толору туһаныллар дьоҕус универсальнай компьютер уонна мобильнай телефон сайдыылаах радиоинтерфейстаах, бэйэтэ «коммуникатор» диэн тиэрминнэрэ туһаныллыбакка хаалаллар.