Ситим браузер

NeXT көмпүүтэргэ аналлаах WorldWideWeb диэн саамай бастакы браузер (1991)

Ситим браузер (ааҥл. Web browser) — аан ситимҥэ эбэтэр локал ситимнэргэ баар ситим-саайтарга баар информацияны (тиэкис, ойуу, видео, музыка уо.д.а.) таҥастыыр уонна киһиэхэ көрдөрөр программа. Ситим сирэйдэргэ атын сирэйгэ эбэтэр саайка көһөрөр сигэлэр баар буолуохтарын сөп. Глобализация ситимигэр ирдэбил, ирдэбил, манипулирование уонна вэб- сайт ис хоһоонун көрдөрөллөр. Бу браузердар үгүстэрэ СЕРВЕРДЭРИ кытта файллары уларытарга туһаныахтарын сөп, ону тэҥэ үгүс графическай форматтары (gif, jpeg, pong, svг), аудио- уонна видеоформат (мп3, mpeg), текст форматтарын (pdf, djвu) уонна да атын файллар туттуллуохтарын сөп.

Браузердар функциональнай кыахтара тиһигин быспакка кэҥээн, тупсарыллан иһэллэр уонна информационнай технологиялары олоххо киллэриигэ. Араас оҥорон таһаарар браузердар араас технологическай быһаарыыларга базаланалларын үрдүнэн, аныгы браузердар үгүстэрэ аан дойдутааҕы стандартары уонна рекомендациялары тутуһаллар уонна дааннайдары онороллор. Стандарт визуальный представитель информации конечной пользователь независимости от технологии, которая пользователь В браузере. 1990- с сыллар саҕаланыыларыгар аан дойду үрдүнэн браузердары туһаныы саҕаланан, боростуой үптэн матыыптаах информацияны кэлимник көрүү уонна информационнай ресурсалары уонна киһи икки ардыларыгар интерфейсы хааччыйыыга бырагыраамаҕа кубулуйда. Кэнники сылларга браузердар үгүс оҥорооччулар сенсорнай экраннар туттуллубуттар.

Быраабыла курдук браузердар босхо тарҕаналлар. Браузер туһанааччыларга бэйэтэ туспа (автономнай) Приложение эбэтэр комплектнай хааччыйыы састаабыгар сыһыарыллыан сөп. Холобур, Microfoler уонна Microsoft Windows операционнай систематын састаабыгар киирэллэр; Mozilla Wolla Poux (обучение Убунтu); Sfflla Mac OS X; Google Chrome, Opera уонна да атын браузердар — араас операционнай системалар састааптарыгар Приложение быһыытынан киирэллэр.

Браузернер, эбэтэр мультиккунтинг-бу программнай хааччыйыы, ол эбэтэр маскировкалааһын, туһанааччы тэриллиитин уонна эпэрээссийэлээһин туһунан информацияны салайыы уонна APL ситимин нөҥүө оҥоһуллар.^[1]

Сайдыы историята[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Бастакы веб- браузер 1990 с. Сэмэн Тимом Бернерсер- Ли тэриллибитэ. "Worldweb" диэн ааттаммыта уонна кэлин неби уларытарга күһэллибитэ. Ол гынан баран браузерынан аан бастаан НКС Mosaic этэ. Бу браузердартан биирдэстэрэ аахта, сорох браузердар (көҥүллэрэ да суохтар) кинини төрдүттэн туппаттар. Бу браузердар итэҕэстэрэ- быһаҕастара суох эрээри, бары да кэриэтэ браузердарга туоратыллыбыттар (сорох үлэһиттэр НКС- тан тахса сылдьыбыттар уонна Mosaic бэлэмнээһиҥҥэ кытталлар). Эт- сиин араас операционнай системалар (UNIC, Wows, Macc OS) уонна биллэр ситиһиини, ол иһигэр коммерческай да ситиспиттэр. Бу-Microsoft компаниялар таһаҕастарын таһаарыахтарын сөп.

Браузердар көҥүл тустууларын иһин Браузердар сэрии аатын ылбыта.

Браузердар бастакы сэриилэрэ 1995 сылтан 2001 сылга диэри регистрациялыыр уонна Сүүрэр- көтөр үлэ ырыынагын ирээттэрин иһин охсуһууга барбыт. 1995 сыл саҥатыгар регистрациялааһыҥҥа 80 %- наах Үөһээ Бүлүүгэ абсолютнай дьиэни туппуттар. Оҕо өлүүтэ 5%-тан итэҕэһэ суох буолла. Сэрии 2001 сыл бүтүүтэ ырыынак 96% кэриҥэ Хонтуруолламмыта. Ситиһии, сороҕор эттэххэ, хампаанньа политикатынан, компьютердарыгар босхо эккирэтиһии быһыытынан быһаарыллар. Microsofope уратыларыгар, Micrososofope диэн локализованнай версиялары таһаартаабыта.

1995 сыллаахха Wccows 95 диэн операционнай системаны онорбута, ол гынан баран, сотору кэминэн 95 OSР2 система саҥардылларыгар 3 оптуобус тутуллубута. Эбиитин урукку Браузердар ТЫЛЛАРЫН- өстөрүн кэмниир стандартарын кытта сөп түбэспэт Браузердар ахсааннара уонна ити Браузердар ырыынактарын монополизациятынан бүтэрбит браузердар сэрии саҕаланыан сөп.

Ырыынак сүтэрбитин иһин компаниялар кыахтара түспүтэ, ону тэҥэ көҥүл лицензиялаах кодтара тахсыбыттара. "Mozilla» диэн браузерга киирэн Mosaic уонна kiler тыллары сарбыйыы биллибитэ. Ол эрээри бу кодекс кыайан туһаммакка, Нулевтары кытта 6 нулевой оҥоһуллубута (Geeco), сүнньүнэн стандартары толору өйүүргэ туһуламмыт, онно олоҕуран почта уонна IРК- клиент уонна веб- страница редактора тэриллибиттэрэ.

World 1991 сыллаахха быһыылааҕа, уһулуччулаах веб- браузер этэ

Кэлин бирииһигэр уопсай пакеттан туспа пакет туруорарга уонна сайыннарарга быһаарыы ылыллыбыта уонна бырайыак IE эбэтэр атын браузердарга суох элбэх кыахтар үөскээбиттэрэ уонна сыыйа элбиир.

IE браузердар ырыынактарын монополизациялааһын атын содуллара эмиэ баар, инньэ гынан браузердар 4- с күнүттэн 6- с версияларыгар диэри уларытыллыбат, атын браузердартан итэҕэһэ суох курдуктар, урукку үлэлэрин- хамнастарын түргэтэтэллэр уонна страницалар түргэнник таһыллаллар. Итинник балаһыанньа урукку браузерынан саҥа дьарыктанан эрэр, сорох уларытыылары кытта сэттис версия тахсан-стандартар өйөбүллэрэ тупсубута, үлэ тэтимэ уонна ордук табыгастаах.

Кулун тутар 19 күнэ 2009 сыл кулун тутар 8- с күнүгэр таһаарбыта, оттон кулун тутар 14 күнүгэр 2011 с. 9- с күүлэйдэр Россия ырыынагар компаниялары кытта дьүөрэлэһэн, дьэрэкээн өҥөлөөх. Mail.ru Рамблер.

Браузердар иккис сэриилэрэ 2004 сыллаахха саҕаламмыта уонна тустуу быһыытынан саҕаламмыта, бастакы уочарат эспиэрдэр уонна Mozillanation ie монополиялаах. Кини 2017 сыл бүтүүтэ 60% кэриҥэ суумалаах үлэ ыытыллыбыта. Google Google компания мобильнай төлөпүөн өлүүтүн элбэтии, ону тэҥэ хампаанньа саҥа кыттааччылар өттүлэриттэн күрэстэһэр усулуобуйатыгар суһаллык куоластааһын бэлиэтэннэ.

1995 сыллаахха эспиэрдэр браузера көстөн кэлбитэ. Бастаан эспиэрдэр условно- босхо (sharee) курдук тарҕаммыттара, бу, баҕар, аан дойду үгүс дойдуларыгар, СНГ дойдуларыгар үрдүк аат бэлиэтэ быһаарыллар. Ол эрээри 2005 сылтан эспиэрдэр босхо тарҕаммыттар.

Браузердар сэрии коммерческай дьыаланан дьарыктанар корпорациялар эрэ этилэр, тустууга сүрүн приемунан уратылары, браузердарга баар кыахтары эбиллэ илик буоллаҕына. Ордук улахан уратылаахтар Уус- уран самодеятельноһы өйүүргэ үөскээтилэр уонна ол түмүгэр урукку браузердары кытта куһаҕаннык үлэлээтилэр.

Microsoftolersoftolersofola аан бастаан ханнык хамсааһыннар баалларын (doctologtrost) көрдөрөн биэрэллэрэ, ол аата стандартары туһаныы кээмэйэ лаппа уларыйыахтаах этэ, тоҕо диэтэххэ, стандартары туһаныы бэлиэтэ көрүллүбэт. Кэлин IE8 стандартар режимин «stanarde» (stunars), «холбоһук режимин» буолбатах ("modisss" буолбатах, туһааннаах комментария көмөтүнэн туһаныллыа диэн биллэриллибитэ.

2008 с.Google компания көҥүл бырайыагар олоҕуран оҥоһуллубут Браузер- Google Chrome браузерын таһаарбыта. Браузер Chrome сорох сонуннар как изоляция сбоев, режими «инкнито» и т. Д. Вызывены версии для Wops XP, Windows Voc, Winux 7, Linux, BSD и Mac OS X.

2009 сыл саҥатыгар Gazlle диэн ааттанар саҥа браузеры оҥорон таһаарбыттарын туһунан эттэ. Саҥа браузер элбэх туһаныллар операциялаах систиэмэлэргэ майгынныыр ресурсалары үллэстии принциптэрэ туһаныллыаҕа, ол эрээри кини куттала үрдүөҕэ.

2009 сыл балаҕан ыйыгар Российскай Федерация сибээһин уонна информатехнияларга государственнай хамыыһыйатын бэйэтин браузерын анаан- минээн бэлэмниир, аһаҕас куонкурус түмүгүнэн оҥорон таһаарааччылары сүүмэрдиир туһунан биллибитэ. Бастаан эспиэрдэр уонна фотоаппараттар туһаларыгар аккаастаналлар, тоҕо диэтэххэ, икки программа олоххо киириитигэр туһанааччы туһунан информацияны биэрэллэр".