Сипович Александр Александрович
Сипович Александр Александрович - XIX үйэ бүтүүтүгэр ыраахтааҕы былааһын утарбытын иһин Саха Сиригэр көскө кэлэ сылдьыбыт быраас идэлээх народоволец, омугунан белорус.
Харьковтааҕы медицина институутугар үөрэммит. Ол сырыттаҕына "Народная воля" баартыйаҕа киирэрин иһин 1882 сыл тохсунньу 31 күнүгэр Харьков уокуругун байыаннай суута Сибииргэ көскө ыытарга уурбут. Саха сиригэр 1883 сыллаахха аҕалыллыбыт. Нам улууһугар олохсутуллубут. Бу кэмҥэ кинини кытта Никифоров-Күлүмнүүр өссө гимназист сылдьан билсэ сылдьыбыт[1]. Ол туһунан ыстатыйа суруйбута биллэр[2].
Күлүмнүүр суруйарынан Сипович кэлэригэр отой оҕо курдук көрүҥнээҕэ үһү. Үрдүкү куурус устудьуона буолан медицинаны баһылаабыт киһи буоллаҕа, кэлээт дьон олоҕун-дьаһаҕын кытта билсэн баран ыарыһахтары эмтээбитинэн барар. Ойууннарга, аҕабыыттарга төлүү үөрэммит дьон өҥөтүн иһин харчы, ас биэрэ сатыылларын ылбат эбит. Бу кэмҥэ Күлүмнүүр бэйэтэ суруйарынан 80 биэрэстэлээх сиргэ да олордор элбэхтик алтыһар, ыарыһахтарга тылбаасчыт быһыытынан сылдьыһар эбит. Онтон Сипович хас да бэйэтин доҕотторуттан олохтоох "биэксэллэри" (Күлүмнүүр тыла) бэлэмнээн таһаарбыт. Холобур Дүпсүн улууһугар оннук "биэксэллэринэн" Күлүмнүүр, А.А. Афанасьев уонна В.П. Попов буолбуттар. В.В. Попов диэн саха киһитэ, сэниэ ыал, Сипович дьайыытынан медициинэҕэ наһаа убанан медициинискэй кинигэлэри эрэ буолбакка, аналлаах хаһыаттары ("Врач") кытта сурутан ааҕар буолбут. Дьиэтигэр улахан дьиэтээҕи аптека тэриммит уонна таһынааҕы ыаллары эминэн хааччыйар буолбут.
Сипович эмчит албан аата тарҕаммытын түмүгэр кинини оннооҕор Дьокуускайга ыҥыран ыарыһахтары көрдөрөр буолбуттар (куоракка хас да быраас баарын үрдүнэн).
Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
- ↑ Величие духа ученого, мужество политика
- ↑ Никифоров В. Памяти великого друга якутов А. А. Сиповича.- КиС, 1925, кн. 1(14), с. 253-258