Саха валерианата

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Саха валерианата (нууч. Валериана якутская), Саха сиригэр эмтээх отунан биллэр. Кини үксэ Алдан, Ленск куораттарыгар үүнэр. Дьокуускайга М.Н Карпаев көрдөрөрүнэн 5 араас көрүҥэ баар.(головчатая, лекарственная, даурская, очереднометная, якутская).Сииктээх, оттоох, бадарааннаах, кэрдилээх уонна тииттээх сирдэргэ үүнэр эбит.

Морфологическай ойуута[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Силиһэ синньигэс 1мм суоннаах.Умнаһа 55-90см уһуннаах, олус кылааккай, тумугэ 3-5см, үүнээйитин аһа төкүнүк уонна киэҥ 3-4дм. Сибэкки бөлөҕө хомуллаҕас лаглаҕар соҕус буолар эбит.

Туһаныллар органа[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Силис умнаһа. Күһүн умнаһа хаппытын кэннэ силиргэҕи силистэрин кытта түөрэн ылаллар. Ыраастаан баран хас да суукка күн уотугар уураллар, онтон оһох үрдүгэр куурдуллар. Силистэрэ хатан хараҥа кугас өҥнөнөллөр.

Химическай састааба[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Силистээх умнаһа 0,5-1,4% эфирнай арыылаах,валериановай аһыылаах, уустук эфирдаах, терпеноллаах, камфеннаах, сахардаах, валеридтаах уо.д.а

Эмтэнэргэ туһаныы[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Силис умнаһынан, валериана көөнньөһүгэ эбэтэр эфирно-валериановай көөнньөһүк, хойуу экстракт оҥороҕун.Иһиэххэ сөп ууҥ кэлбэккэ эрэйдэн сытар буоллаххына, ньиэрбэн мөлтөөтөҕүнэ, сурэҕин ыалдьаары гыннаҕына, хараҕын былчыҥа спазмнаатаҕына, эпилепсиялаатахха.

Бэлэмнээһин ньымата[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Уулаах ыстакаанҥа көөнньөһүк оҥороҕун, 1-2 чаайнай ньуоска валериана силиһин уонна умнаһын кутаҕын, 1ч курдук туруоран баран куҥҥэ 1 остолобуой ньуоска сөрү-сөп буола-буола иһэҕин.