Потёмкин халҕан аал
| Потёмкин халҕан аал | |
|---|---|
| Броненосец «Потёмкин» | |
| |
| Жанр | драма |
| Режиссёр | Сергей Эйзенштейн |
| Продюсер | Яков Блиох |
| Сценарий ааптара |
Нина Агаджанова Сергей Эйзенштейн |
| Сүрүн оруолларга |
Александр Антонов Владимир Барский Григорий Александров |
| Оператор | Эдуард Тиссэ Владимир Попов |
| Композитор | Эдмунд Майзель Дмитрий Шостакович Николай Крюков |
| Кинокомпания | Госкино |
| Дистрибьютор | {{{Дистрибьютор}}} |
| Уһуна | 75 мүнүүтэ |
| Бюджет | {{{Бюджет}}} |
| Касса | $46 653 |
| Дойду | ССРХ |
| Тыла | нуучча |
| Сыла | 1925 |
| IMDb | ID 0015648 |
Потёмкин халҕан аал (нууч. Броненосец «Потёмкин») диэн Сергей Эйзенштейн саҥата суох драма киинэтэ. 1925 сыллаахха Госкино бастакы киинэ фабрикатыгар (билиҥҥи Мосфильм) уһуллубута. Араас дойду киинэ критиктара, режиссердара, көрөөччүлэрэ "Потёмкин халҕан аалы" аан дойду бары кэмнэрдээҕи бастыҥ киинэтэ буолар диэн билинэллэр.
Сюжета
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Киинэ сюжета биэс аактаттан турар.
1 аакта: Дьоннор уонна үөннэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]1905 сыл бэс ыйа, Арассыыйа империята. Одесса рейдыгар турар Хара байҕал флотун Князь Потёмкин-Таврический халҕан аала. Аал хамаандатын олоҕо ыарахан болдьомнооҕо көстөр. Офицердар матростары атаҕастыыллар. Матюшенко уонна Вакуленчук матростар өрөбөлүүссүйэ туһунан кэпсэтэллэр. Матростарга аһылыктарыгар үөннээх сытыйбыт эти биэрэллэр. Матростар бу эти сиэбэппит диэн айдаараллар.
2 аакта: Тендра драмата
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Айдааны күөртээччилэри ытан өлөрөргө диэн дьаһаллыыллар. Онуоха саалаах матростар атастарын ыппаттар. Аалга өрө туруу саҕаланар. Матростар офицердары ууга быраҕаттыыллар. Өрө туруу басхана Вакуленчук ытыллан өлөр.
3 аакта: Өлбүт ыҥырар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]"Потёмкин" Одесса кытылыгар кэлэр. Матростар олохтоохторго Вакуленчук өлүгүн көрдөрөллөр. Туох буолбутун билэн бараннар бары алыс хомойоллор. Ыраахтааҕыга уонна кини дьаһалтатыгар кыыһыран бараллар. Вакуленчугу герой быһыытынан айхаллаан атаараллар.
4 аакта: Одесса кирилиэһэ
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Хото элбэх олохтоохторо матростары кытта көрсө кэлэллэр. Эмискэ саллааттар уонна хаһаахтар кэлэннэр дьону ытыалыыллар. Дьон уолуйан кирилиэһинэн аллараа куоталлар. Таптарбыттар охтон тэбистэрэллэр. Эһээхэйдээх кэлээскэ аллараа сүүрэн бара турар. Биир эмээхсин харахха ытыллар. Кирилиэһинэн куотан түспүттэри аттаах хаһаахтар саабыланан кыдыйаллар. Маны көрөн баран "Потёмкин" матростара армия хамандыырдара мустубут Опера дьиэтин аал тэргэннэринэн ытыалыыллар.
-
Саллааттар кирилиэһинэн аллараа хаамаллар -
Эһээхэйдээх кэлээскэ аллараа көтөр -
Ыраахтааҕы сэриилэрэ эйэлээх дьону кыргаллар -
Харахха ытыллыбыт эмээхсин
5 аакта: Эскадралыын көрсүү
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]"Потёмкин" төттөрү байҕалга тахсар. Кини утары император эскадрата иһэр. Ааллар бэйэ бэйэлэригэр чугаһыыллар. Кыргыһыы буолар кутталланна. Эскадра матростара офицердарын дьаһалларын истибэттэр, "Потёмкины" ытыалаабаттар, кини матростарын үөрэ-көтө эҕэрдэлииллэр. Кыһыл былаахтаах "Потёмкин" эскадра аалларын ортолорунан устан ааһар.
Оруолларга
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Александр Антонов — Вакуленчук
- Владимир Барский — хамандыыр Голиков
- Григорий Александров — лейтенант Гиляровский
- Михаил Гоморов — матрос
- Владимир Уральский — матрос
- Андрей Файт — бичикчит
- Сергей Эйзенштейн — Одесса олохтооҕо
- Константин Фельдман — кигээччи меньшевик