Параллелограмм

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс
Параллелограмм

Параллелограмм (был.-гириэк. παραλληλόγραμμον, παράλληλος - сэргэ барар уонна γραμμή - сурааhын) - бу түөрт муннук, утары сытар өттүлэрэ бэйэ-бэйэлэригэр пааранан сэргэлэһэллэр, ол аата сэргэ көнө сурааһыннарга сыталлар. Чааһынай түбэлтэннэн параллелограм киэнэ буолар - көнө муннук, квадрат уонна ромб.

Свойствота[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Параллелограмм утары таары сытар муннуктара тэннэр, онтон быысаһа сытар муннуктар суумата 180
  • Параллелограмм утары-таары сытар өттүлэрэ тэҥнэр.
  • Параллелограмм утары-таары сытар муннуктара тэҥнэр.
  • Биир өттугэтэ сытар муннуктар суумалара 180° тэҥ.
  • Параллелограмм диагоналлара быһыта охсуһаллар, уонна быһа охсуһар чоптор икки гына араар.
  • Диагоналлар быһа охсуһар чоптор параллелограмм симметрия киинэ буолар.
  • Параллелограмм диагоналынан икки тэн үс муннукка арахсар.
  • Параллелограмм орто сурааһыннара диагоналлар быһа охсуһар чоптор быһа охсуһаллар. Ити чопко параллелограмм икки диагонала уонна икки орто сурааһына тэҥ.
  • чаастарга арахсаллар.
  • Параллелограмм тождествота: параллелограмм диагоналларын квадраттарын суумата тэҥнэһэр быысаһа сытар өттулэрин икки гыммыт квадраттарын суумаларыгар:
  • Холобур а - AB өттү уһуна, b - BC өттү уһуна.

Параллелограмм бэлиэлэрэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Параллелограмм түөрт муннук ABCD буолар, мантан биир эмит тутаах туолар буоллаҕына: ∠A = ∠C, ∠B = ∠D.

  1. Түөрт муннука бэйэ бэйэтигэр быһа охсуһат икки утары-таары сытар өттулэрэ тэн уонна сэргэ барар буоллаҕына.
  2. Утары-таары сытар муннуктара пааранан тэннэр:
  3. Түөрт муннука бэйэ бэйэтигэр быһа охсуһат икки утары-таары сытар өттүлэрэ пааранан тэҥ: AB = CD, BC = DA.
  4. Икки утары-таары сытар өттулэрэ пааранан сэргэлэһэллэр: AB || CD, BC || DA.
  5. Диагоналлар тэн чааска арахсаллар быһа охсуһар чопко: AO = OC, BO = OD.
  6. Чугас сытар муннуктар суумалара 180°.
  7. Лоппоҕор түөрт муннук утары таары сытар өттулэрин ортолорун ырааҕын суумата кини полупериметрыгар тэн.
  8. Диагоналлар квадраттарын суумата тэннэһэр лоппоҕор түөрт муннук өттүлэрин квадраттарын сууматыгар.

Параллелограмм иэнэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Бу формулалар параллелограммна эрэ тутталлар.

Параллелограм иэнэ тэннэһэр уһуну олоҕко төгуллээбиккэ.

, ханна - өттү уонна - a өттүгэ уһуну тардылыбыкка.

Параллелограм иэнэ тэннэһэр икки быысаһа сытар өттулэрин муннук синусугар төгүллээбиккэ.

, ханна a b - параллелограмм өттүлэрэ, С - ити икки өттү икки ардыгар сытар муннук.

, ханна

Туттулубут литературата[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Эбии корун[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]