Мунду

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс
Eurasian minnows
Redbelly daces
Билим классификацията
Саарыстыба: Харамайдар
Кэлим: Хордалыктар
Кылаас: Actinopterygii
Аймах: Cypriniformes
Кэргэн: Cyprinidae
Уус: Phoxinus

Rafinesque, 1820Халыып:Verify source

Латыынныы аата
Аан дойдуга биллэр аата ыйыллыбатах
Вы можете помочь проекту,
поставив latin=название
внутри шаблона taxobox в тексте статьи

Мунду (лат. Phoxinus perenurus, нууч. Озерный гольян) диэн Cyprinidae ыалга киирэр, ньулуун ууга олорор кыра балыктар уустара. Саха Сиригэр күөл мундута (P. perenurus) уонна оруука (өрүс мундута) бааллар. Мунду уонтан тахса көрүҥнээх. Күөнэхтэн уратыта - арыый бөдөҥ уонна лаапчаана кыһыл, хараҕа быччаҕар.

Саха сирин күөллэригэр үксүгэр 69 кыраадыс хотугу кэтирээһиҥҥэ диэри үөскүүр. Икки сааһыгар ситэр, биэс сааһыгар диэри олорор. Бэһис сылыгар 12 см усталаах, 34 г тиийэ ыйааһыннаах буолар. Үрэх, өрүс мундута ордук бөдөҥ буолар.

Саас хаар ууллан күөлгэ киириитэ, сайыы тахсыыта аан бастаан собо иннинэ мунду аһыы тахсар. Чычаас сылаас ууга аһыыр. Онтон күөлүгэр төннөр, сотору кэминэн искэҕэ ситэн уу сөбүгэр сылыйаатын ыан барар. Собо курдук эмиэ хас да түһүмэхтээн ыыр. Бастакы ыама бэс ыйын саҥатыгар уу үрдэ 8-9 кыраадыс сылыйдаҕына буолар. Иккис - сүрүн ыама - бастакыттан уонча хонон баран буолар. Үһүс - кыра ыама - собо бастакы ыамын эрэ иннинэ буолар. Биир мунду ортотунан 2500 искэҕи ыыр. Искэҕин уу үрдүттэн 20-50 см дириҥҥэ налыы отугар-маһыгар түһэрэр. Тыаллаахха ыабат, тоҕо диэтэххэ ол күөл отугар-маһыгар ыйанан турар искэҕи долгун хамсатан уу тымныы түгэҕэр түһэрдэҕинэ искэх тоҥон өлөр. Атыыр мунду буоһаабыт искэҕиттэн 5 хонон баран мунду ыамата тахсар. Онтон онус хонугар холкутук устан, аһыыр кыахтанар[1].

Эбии маны көр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. Яковлев Афанасий Нифонтович, Петров Анатолий Егорович, Балыксыкка сүбэ (күөл балыгын булда, тэрилэ, астааһына), Дьокуускай, Триада. 2002 - 104 с., С. 12-16