Лямблиоз

Быһаарыы

Лямблиоз диэн лямблия паразиттартан оһоҕос үлэтин кэһиллиитэ ааттанар. Кебүтээччи паразит (Lamblia intensus) боростуой паразит буолар. Көрүҥэ ньолбоҕор буолар, уһуна – 10-25 мкм, кэтитэ -  8-12 мкм. Илин өттүгэр оһогоско сыстар диискэлээх.

Тарҕаныыта

Лямблиялары тарҕатааччынан лямблиялярынан сүһүрбүт киһи буолар. Ыалдьыбыт киһи экскерименнарынан уонна силинэн тарҕаныан сөп.  Киһиттэн киһиэхэ эмиэ бэриллэр.

Лямблиоз тарҕаныыта киһи хайдах аһыырыттан, төһө ыраас олохтооҕуттан-дьаһахтааҕыттан олус улахан тутулуктаах. Лямблиялар киһиэхэ киирэн өссө элбииллэр уонна киһи битэмиини аһыыр аһылыгыттан иҥэринитиин тохтотор, бытаардар. Лямблиялар үөһү таһаарар ханаалларга үөскээбэттэр, үөс ляблиялары өлөрөр. Онтон быһааралларынан, быар уонна үөс ыарыыларын биричиинэтинэн буолбат.

Ыалдьар кэм

Лямблиоз үксүн атын ыарыылары кытта тэҥҥэ киһини сүһүрдэр. Ол курдук шигелла паразиттарын кытта өр кэмҥэ оһоҕос үлэтин кэһиллиитигэр тириэрдэр. Уонна хроническай дизентерияҕа тириэрдэр. Киһи доруобуйатын кэбирэтэр уонна ыарыыларга утарылаһар кыаҕын мөлтөтөр.

Лямблиоз киһиэхэ киирэн ситэр кэмэ 1 эбэтэр 3 нэдиэлэ буолар. Киһи иһэ ыалдьар, иһэ үллэр, аһыан баҕарбат буолар, хотуолуур, сорох ыарыһахтар температуралара тахсар.

Саамай ыарыы күүһүрэр кэмэ 5-7 күн буолар. Сорох ыарыһахтар хас да ый ыалдьыахтарын сөп, ыалдьар кэмнэригэр аһыылара кэһиллэр, ыйааһыннара түһэр. Үгүс киһи 1-4 нэдиэлэнэн бэйэлэрэ үтүөрэллэр. Ыарыы хроническай көрүҥҥэ кубулуйуон эмиэ сөп, оччоҕуна киһи сотору-сотору оһоҕоһо  ыалдьар. Ол гынан лямблиоз үксүн улаханнык дириҥээбэт.

Билгэлээһин

Киһи тахсан киирбит эттиктэрин анализтаан билиэххэ сөп. Үксүн оҕолор истэрэ ыалдьарыттан уонна убаҕастык тахсан киирииттэн билэллэр.

Эмтэнии

Лямблиоһу эмтээһин үчүгэйдик тиһэҕэр тиийэ үөрэтиллэ илик:

ыарыыны эмтииргэ биир стандарт булулла илик;

туттуллар препараттар үгүстэрэ хос дьайыылаахтар;

лямблиялар саҥа көрүҥнэрэ үөскүү турар, кинилэри эмтиир препараттар саҥардыллан иһиэхтээхтэр;

киһи ыарыыга утарылаһар кыаҕа мөлтөөтөҕүнэ, ыарыы хос киириэн сөп;

үксүн лямблиоһу кытта тэҥҥэ атын ыарыы баар буолар, онтон сылтаан эбии ол ыарыылартан эмтэнии эмиэ ирдэнэр.

Эмтэнии түһүмэхтэринэн ыытыллар:

бастатан туран – бэлэмнэнии – лямблиялар ахсааннарын аччатыы, оһоҕос үлэтин чөлүгэр түһэрии; иккиһинэн – ляблиялары суох оҥоруу - эмтиир препараттары туттуу; үсүһүнэн – түмүктээһин – оһоҕос үлэтин чөлугэр түһэрии, эт-хаан ыарыыны утарылаһар кыаҕын күүһүрдүү.

Өскөтүн ыарыһах лямблиялартан оһоҕоһун улэтэ кэһиллибэтэҕинэ, чопчу иккис түһүмэххэ – лямблиялары суох оҥорууга киириэххэ сөп.

Төһөнөн улаханных киһи оһоҕоһун үлэтэ кэһилиитэ күүстээх да, оччонон бэлэмнэнии түһүмэҕэ уһун буолуон сөп.

Лямблиоһунан сүһүрүү кэмигэр киһи минньигэһи сиирин аччатыахтаах, элбэх эти сиэхтээх, отон утаҕын, суораты, үүттэн оҥоһуллубут астары сиэхтээх.

Лямблиялары суох оҥорууга Энтерол диэн препарат туттуллар. Оҕолор 5 күн, улахан дьон 10 күн энтерол иһэллэр.

Эт-хаан ыарыыны утарылаһар кыаҕын күүһүрдэргэ полиокидоний укуолунан ананар, эбэтэр хааппыланан муннуга кутуллар. Ону таһынан ликопид таблетката ананар. Оҕолор 1 мг, улахан дьон 10мг иһэллэр.

Көмүскэнии

Лямблиоз ханна баҕарар баар буолар. Ол иһин ыарыы хайдах тарҕанарын дьон билиэхтээх, чуолаан кыра оҕолоох төрөппүттэр.

Бастатан туран

• оҕуруот аһа, фрукта ыраастык сууйуллан эрэ баран сиэниллиэхтээх;

• суунан баран аһыырга, ырааастык туттарга оҕо кыра эрдэҕиттэн үөрэниэхтээх, кирдээҕи тыытыа, айаҕар угуо суохтаах;

• кыра оҕолоох ыал, оҕону үөрэтэн баран биирдэ дьиэ кыылларын иитиэхтээх. Дьиэ кыылларын сөбүнэн көрөн ветеринарга көрдөрүөхтээх, эмтэтиэхтээх;

• уулуссаҕа аһыа уонна кирдээх сиргэ оҥоһуллубут аһы сиэ  суохтаах;

• биллибэт күөллэргэ сөтүөлүүр сатаммат;

• оргутуллубут уонна бытыылкаларга кутуллубут ууну иһиллиэхтээх;

• кыра оҕолор кумахха уонна буорга оонньуулларын кыыллар сылдьыбат, ыраас эрэ сиргэ көҥүллэнэр.

Эмп иһэ эмтээһин

Лямблиоз сытыы формаларыгар утараразитарнай терапиянан эмтээһин биир түһүмэхтээх схематын туһаныахха сөп. Талыы препарата 5-7 хонук эмтэнэр метронидазол курса буолар. Улахан дьоҥҥо 250 мг, оҕолорго — 15 мг/кг/ст. 3 чааска 8 чаас (аһыыр аһыттан баран, эбэтэр үүтүн иһэ- иһэ симэн). Улахан дьону ылар режим атын: 2,0 г/биир приемнайга 3 күн эбэтэр 0,5 г / сут. 10 күн устата. Клинико- фармакологическай ыстатыйалар чахчыларынан, улахан дьоҥҥо-500 мг 2 төгүл сууккаҕа 5-7 хонук, 3-5 саастаах оҕолорго 250 мг/сут., 5-8 лет по 375 мг/ст., 8 саастааҕар 500 мг/ст. 2- с курска 5 күн эмтэнэр. Билигин метронидзола уонна да атын производственнай нитроимидзола туттуллалларын учуоттаан туран, киниэхэ тирэҕирэр паразиттар штаммалара элбээбиттэриттэн сылтаан бэйэтин актуальноһын сүтэрбитин бэлиэтиир тоҕоостоох.

Альтернативнай препараттар:

Биир тылынан ылыллар: улахан дьон-2,0 г, оҕолор — 50-75 мг/кг (2 г- тэн ордук буолбатах) кэмигэр эбэтэр аһылык кэнниттэн тута. Нэффективность (12 биэрэстэлээх кишка эбэтэр фекалияҕа баар лямбли сытыыта 7-10 хонугунан бүппүтүн кэннэ) эмтэниитэ эмиэ ол дозаҕа хатыланар. Дьиэ кэргэн бары чилиэннэрин тэҥҥэ эмтээһин сүбэлэнэр. Метронидзол уратыта: сыл аҥаарыттан ордук уһун кэм (12 чаас кэриҥэ), эми- тому туһанарга эрэ бэриллэр.

Фуразидон, эмтээһин курса 7-10 күн: улахан дьон сууккаҕа 0,1 г 4 төгүл, оҕолор-6-10 мг/сут. аһылык кэнниттэн 4 быр. Улахан дьоҥҥо саамай улахан доза-200 мг, сууккаҕа 800 мг.

Мепакрин (хинакрин), эмтэнии цикллэри ыыталлар: бастакы цикл- 5 хонук, икки- 3 хонук, үсүһү — 3 хонук икки ардынан уонна 7 хонугунан. Дозирование режимэ: улахан дьон сууккаҕа 0,1 г 3 төгүл (хас биирдии 8 чаас, 30 мүнүүтэҕэ диэри), оҕолор-6 мг/кг/сут. (300 мг/ст.) 3. Производственнай нитроимидзола (метронидзол, тинидазол о. д. А.) Улахан дьоҥҥо көдьүүһэ 90 %- ҥа тиийэр, оҕолорго көдьүүһэ хас да намыһах.

Альбендазол, 5 хонуктаах курс сууккаҕа 0,4 г эмтэнэр. Дозата 15 мг/кг/ст. 5-7 күн устата. Албендазол бу көрдөрүүгэ 30-50 төгүл актыыбынай метронидзол уонна тинидзола өттүнэн ордук кэскиллээх препарат буолар. Бу препарат лямблия штамм метронидазатыгар эмтэниигэ эмиэ көдьүүстээх.