Лазарев Дмитрий Петрович

Олоҕун олуктара

Лазарев Дмитрий Петрович 1910 сыллаахха Чурапчы улууһун Хоптоҕо нэһилиэгэр дьадаҥы ыалга төрөөбүтэ. 1932-1933 сылларга Алданнааҕы горнай техникумҥа үөрэнэ сылдьан каникулун кэмигэр Москва куоракка тиийэн 1933-1937 сылларга Москватааҕы бэчээт техникумугар киэһээҥҥи отделениятыгар киирэн 4 сыл үөрэнэн бүтэрбитэ. Сэттис кылааһы бүтэрэн баран, Хадаарга уонна Дьокуускайга кинигэ маҕаһыыныгар атыылааччынан үлэлээбитэ. Онтон Алданнааҕы хайа техникумун бүтэрбитэ. 1933 сыллаахха Москватааҕы редакционнай-издательскай техникумҥа үөрэнэ киирбитэ уонна күнүһүн корректордаабыт. 1937-1933 сс. “Якутгосиздат” Москватааҕы отделениетыгар техническэй редакторынан үлэлээбитэ. П.А.Ойуунускай 6 томнаах кинигэтин бэлэмнээһиҥҥэ кыттыыны ылбыта. Бу кинигэлэр оттискалара таҥыллан бэчээккэ бэлэмнэниллибитэ, ол эрээри Ойуунускай репрессияламмытынан бу үлэ Дьокуускайтан дьаһал кэлэн тохтотуллубута. Онтон 1939-1940 сс. “Кыым” хаһыат редакциятыгар выпускающайынан үлэлээбит. Ити кэнниттэн дойдутугар Дириҥ, Төлөй оскуолаларыгар нуучча тылын учууталынан үлэлээбитэ. Кэбээйи оройуонугар Сииттэ начальнай оскуолатыгар директордаабыта.

Айар үлэтэ

1941 сыллаахха Саха АССР Министрдэрин Сэбиэтин иһинэн Тыл уонна литература институтугар олоҥхо тиэкистэрин хомуйан суруйар үлэҕэ ылыллан, муус устар ыйтан Хайахсыт олоҥхоһута И.Г.Теплоухов-Тимофеев “Иэйэхсит сиэнэ эриэн эриэн таба аттаах Эрэбил Бэргэн” олоҥхотун суруйан саҕалаабыта. Ол эрээри бу сыл бэс ыйыгар Аҕа дойду сэриитэ саҕаланан юу үлэ тохтотуллубута. 1945 сыл салгыы суруйан ССРС Сибиирдээҕи академияларын Дьокуускайдааҕы архыыбын фондатыгар от ыйыгар туттарбыта.

Лазарев Дмитрий Петрович — хоту көһүрүллүү кыттыылааҕа, үлэ, тыыл бэтэрээнэ, Саха АССР норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Чурапчы улууһун бочуоттаах олохтооҕо, ССРС автомобильнай уонна шоссейнан суолларын бочуоттаах үлэһитэ.

Наҕараадалара

Саха Республикатын норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Чурапчы улууһун бочуоттаах олохтооҕо.

Үлэлэрэ

• “Иэйэхсит сиэнэ эриэн эриэн таба аттаах Эрэбил Бэргэн” [И.Г.Теплоухов-Тимофеев] ИЯЛиИ ЯФ СО РАН, ф.5, оп. 7, ед.хр.32/106, л. 449. – (11656 стихот. строк).
• Лазарев, Д.М. Олоҥхоһут кэпсээнэ : [И.Г.Теплоухов-Тимофеев туһунан]//Саҥа олох. – 1990. – Олунньу 27 к.
• Лазарев, Д.М. Улуу киһибит аатын үйэтитиэҕиҥ : [И.Г.Теплоухов-Тимофеев]//Саҥа олох. – 1994. – Кулун тутар 10 к.
• Олох диэн - уу, суол диэн – сайдыы : бэчээккэ тахсыбыт ыстатыйаларынан/[хомуйан оҥордо Попов Семен Андреевич-Сэмэн Тумат]. – Дьокуускай: Көмүөл, 2010. – 264 с. (Чурапчы чулуу дьоно).

Сигэлэр

• Чурапчы улууһун олоҥхоһуттара : антология/[хомуйан оҥордулар : М.А.Герасимова, Е.Н.Протодьяконова, Р.Н.Анисимов ; редкол. ; В.Н.Иванов (бас ред.), А.Н.Жирков, А.А.Кузьмина уо.д.а.]. – Дьокуускай : Алаас, 2015. – 368 с.