Кыттааччы:Устинова валерия

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Математикаҕа саха бастакы учуонайа

Киэҥ билиилээх, олоххо опыттаах учуутал үөрэнээччи дууһатыгар үтүө хайысханы үөскэтэр, кини личность быһыытынан сайдарыгар көмөлөһөр. Мин олохпор итинник сырдык сыдьаайыыны Саха государственнай университетын доцена, сахалартан маҥнайгы математикаҕа наука кандидата Егор Трофимович Софронов киллэрбитэ. Кини аспирантураны бүтэрэн кэлэн, преподавателлыыр кэмигэр биһиги университет иккис курсугар үөрэнэрбит. Егор Трофимович кэлиэҕиттэн ыла студенческай научнай куруһуоктар, семинардар үлэлэрэ тупсубута. Саҥа кинигэлэри үөрэтэн, сурунааллары хасыһан студеннар эмиэ дакылаат оҥорор уонна ону ырытар, дьүүллэһэр буолбуппут. Итинник сырыттахпытына хас да киһиэхэ (ордук элбэхтик ыйытан эрэйдээбит дьоҥҥо буолуо) индивидуальнай былаанынан үөрэнэргэ этии киллэрбитэ. Онтон ыла научнай литератураны утумнаахтык үөрэтии саҕаламмыта.

Егор Трофимович Саха государственнай университетыгар математическай дьиссипилиинэлэргэ олохтоох научнай кадрдары бэлэмнээһиҥҥэ сыратын харыстаабакка үлэлиир. Үөрэппит дьоннорун целевой аспирантураҕа ыытар. Кини семинардарыгар буспут-хаппыт, кини оскуолатын ааспыт дьоннортон билигин физико-математическай наука кандидаттара математическай факультет деканата И.Г.Егоров, Г.В.Томскай, Н.К.Алексеев, Ю,И,Трофимцев Саха государственнай университетыгар, оттон Н,Н,Данилов Кемерово куоракка үлэлииллэр. СГУ преподавателлэрэ Л.Т.Кутукова уонна В.Я.Иларов кандидатскай диссертацияларын бэлэмнээн, көмүскээри сыдьаллар.

"Үөрэнээччилэрбэр дьоллоох киһибин, хайдах эрэ бары үчүгэй дьоннор түбэһэллэр", - диэн кэпсиир Егор Трофимович. Кырдьык даҕаны, университекка эрэ буолбакка, урут оскуолаҕа үлэлиир кэмигэр үөрэппит оҕолоруттан элбэх партийнай, советскай үлэһиттэр, учууталлар, наука үлэһиттэрэ үөскээн тахсыбыттар. Ол курдук Л.С.Филиппов, В.И.Соргев - партия райкомун бастакы секретардара, С,А,Филиппов - райисполком председателэ, Г.С.Угаров, Н,Д, Архипов - наука кандидаттара,

Саха сиригэр бэйэгэ умаппыт математическай наукатын сырдык уотун Егор Трофимович күөдьүтэн биэрэ турар. Кини күҕүлээһининэн тэриллибит научнай вузтар икки ардыларынааҕы хомуурунньук Якутскайга ситимин быспакка тахсар. Аҕыйах сыллааҕыта математика кадрдарыгар наадыйыы улааппытын, ону бэлэмниир кыахтаах специалистар баар буолбуттарын учуоттаан СГУ-га саҥа математическай факультет тэриллибитэ. Ол да буоллар республика наадыйыыта кыайан толбат, ол иһин өссө прикладной математика факультета наада.

Кини үлэлиирин туһунан ахтыыны ССРС НА членкорреспондена В.В.Румянцев "Механика в СССР за 50 лет" диэн юбилейнай кинигэҕэ суруллубут ыстатыйатыгар элбэх үлэттэн талан киллэрбитэ. Математикаҕа Саха сириттэн бастакы ученай Е.Т.Софронов 50 сааһын айар үлэтин үгэнигэр сылдьан көрустэ.

Сигэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • [1]Механика в СССР за 50 лет
  • [2]В.В.Румянцев