Кыттааччы:Огонерова Айталы Николаевна
Алоэ
Алоэ(лат. Aloё, нууч. Алоэ)- олох былыргы үйэлээх үүнээйи, киһи кинини эмтээх сыалларга ордук туттар.
Быhaарыыта
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Алоэ Илинни Африкаттан төрүттээх. Бу үүнээйи умнаһа суох, эбэтэр кини кылгас. Уьуна 80-100 сантиметырга дылы тиийэр. Тургэнник уһуур от. Ланцентный сэбирдэхтэрэ халыҥ, чээл күөх уонна сиэрээйдиҥи куөх өҥнөөх. Сэбирдэхтэрэ 7-10 сантиметр кэтиттээх уонна 2 киилэ ыйааһыннаах, кытыыларыгар хатыылардаах. Алоэ сэбирдэ5э 4 араастаах: тириилээх, симэһиннээх, үүнээйи силиистээх уонна гелеобразный иьиннээх.
Химическэй тутула
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Алоэҕа 200 биологичэскэй араас айылҕа састааба киирэр холобура: полисахаридтар, аминокислотаалар, витаминнар, органическай кислотаалар уо. д.а киирсэллэр. Кинилэр ас буһарар органы тупсараллар, иммунитеткын бөҕөргөтөллөр, организымҥын ыраастыллар. Алоэ састаабыгар сүүрбэччэ аминокислота баар, олус киһиэҕэ надалаах. Сэбирдэхтэригэр сыалаах кислоталар уонна углеводтар киирэллэр.
Эмтэнэргэ туттуллуута
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Тирии ыарыыларыгар көмөлөһөр, оһоҕос үлэтин тупсарар, ас буһарар оргаҥҥа, диабет ыарытыгар көмөлөөх, иммунитеткын бөҕөргөтөр.
Эмп оноһуллуута
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Эмтэнэргэ 15 сантиметр уьуннах сэбирдэ5ин быһаҥҥыт ылын. Алоэ аллараа баар сэбирдэхтэрин ыла сатаан. Кинилэр быдан туһалаахтар уонна ордук буспуттар. Сэбэрдэҕин төрдүн быһын. Өйдөөн 3-4 чаас аһаҕас сиргэ турдаҕына, эмтээх свойствата улахан аҥаара сүтэр. Туһаныаххыт иннинэ эрэ эмкитин оҥостуҥ.
Туттуллубут литература
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Токумова К. В. «Төрөөбүт дойдубут эмтээх үүнэйилэрэ»