Бу сирэй Кырыым куодун көр

[[Билэ:Satellite picture of Crimea, Terra-MODIS, 05-16-2015.jpg|мини|справа|Кырыым куйаартан көстүүтэ]]
'''Кырыым''' (''Crimean'', биитэр Crim , Krim, Крым, Крим), [[Украина]] соҕуруу өттүгэр баар кытыл арыы буолар, [[Хара муора]] хоту өттүгэр баар. Улахан куораттара элбэхтэр, олортон биир биллэр куората — [[Симферополь]]. 2013 сыл түмүгүнэн арыыга 2 500 000 киһи примерно олорор, олортон 50 % [[нууччалар]], 30 % [[украиннар]] уонна ордубут 20 % [[кырыым татаардара]] (сахаларга аймахтыы түүрк омук буолар).<ref>[https://avia-all.ru/publ/160838-otdyh-v-simeize-krym-pljazhi-i-oteli.html Кыната уонна достоиноһа Симеизка сынньаныы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200918223709/https://avia-all.ru/publ/160838-otdyh-v-simeize-krym-pljazhi-i-oteli.html |date=2020-09-18 }}</ref>

== Айылҕата ==

== Историята ==
Устуоруйатын устата араас дойдуларга бара сылдьыбыта.
[[Осмаан Империята|Осмаан империята]] уһун кэм устата бас билэн олорбута, кэлин, XVIII үйэҕэ Арассыыйа Империята Кырыым сэриитин түмүгэр былдьаабыта.

Сэбиэскэй Сойуус кэмигэр Кырыым РСФСР сорҕото этэ, онтон 1954 сыллаахха [[Хрущев Никита Сергеевич]] көҕүлээһининэн [[Украина|УССР-га]] бэриллибитэ. Украина автономнай өрөспүүбүлүкэ олохтообута. ССРС ыһыллыбытын кэннэ Украина тутулуга суох судаарыстыба буолбута, онон Кырыым эмиэ Арассыыйа сабыдыалыттан тахсыбыта. 2014 сыллаахха тутулуга суох Кырыым өрөспүүбүлүкэтэ олохтоммута уонна сотору буолан баран Арассыыйа састаабыгар киирбитэ.

* [[Кырыым кириизиһэ]]

== Экономиката ==
[[Билэ:Koreiz - beach3.jpg|thumb|Туризм — биир тутаах экономика сектора.]]
Кырыым экономикатын тутаах чаастара — [[туризм]] уонна тыа хаһаайстыбата. Промышленность собуоттара улахан өттө хоту өттүгэр бааллар. Ол, курдук [[Джанкой]]га, [[Красноперекопск]], [[Армянск]] уонна да атын куораттаргар бааллар.

Сүдү суолталаах индустрияларынан ас оҥорооһун, химия переработката, металл уонна электромеханическай үлэлэр, уонна өттүгү оҥоруу буолаллар.<ref name = "CMU"/>

Тыа хаһаайстыбата бурдук аһын, оҕуруот аһын уонна [[Вино|виноны]] оҥорор. Сүөһүттэн [[ынах]], [[куурусса]] уонна [[козалары]] туталлар.<ref name="CMU">{{cite web|url=http://www.kmu.gov.ua/control/en/publish/printable_article?art_id=301361|archiveurl=http://wayback.archive.org/web/20070121174522/http://www.kmu.gov.ua/control/en/publish/printable_article?art_id=301361|archivedate=2007-01-21 |title=Autonomous Republic of Crimea – Information card |accessdate=February 22, 2007 |work=[[Cabinet of Ministers of Ukraine]] }}</ref>

=== Энергия ===
Кырыымҥа хас даҕаны [[гаас]] хостонор сирдэрэ бааллар. Россияҕа холбоһуон иннинэ Арҕаа дойдулар уонна [[Украина]] хампаанньалара дьарыктанар этилэр<ref>{{cite news |url=http://www.reuters.com/article/2014/03/07/ukraine-crisis-gas-crimea-idUSL6N0M41R320140307 |title=Ukraine's Black Sea gas ambitions seen at risk over Crimea |date={{date|2014-03-07}} |accessdate={{date|2014-03-07}} |first=Henning |last=Gloystein |publisher=Reuters }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.eegas.com/ukraine.htm |title=East European Gas Analysis - Ukrainian Gas Pipelines |publisher=Eegas.com |date=2013-02-09 |accessdate=2014-03-08}}</ref>.

== Быһаарыылар ==
[[Категория:Кырыым| ]]
[[Категория:Мөккүөрдээх сирдэр]]