Кульбертинов Иван Николаевич

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Навигацияҕа көс Көрдөбүлгэ көс
Иван Николаевич Кульбертинов
Төрөөбүт күнэ

7 сэтинньи 1917({{padleft:1917|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:7|2|0}})

Төрөөбүт сирэ

Тээнэ, Өлүөхүмэ улууһа,
Саха уобалаһа

Өлбүт күнэ

13 олунньу 1993({{padleft:1993|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:13|2|0}}) (75 сааһыгар)

Сулууспалаабыт дойдута

ССРС ССРС

Сулууспалаабыт сыллара

1942—1946

Солото гвардия старшината
Старшина
Старшина
Чааһа

7-с ГВДСП, 2-с ГВДД

Кыргыһыылар/сэриилэр

Аҕа дойду Улуу сэриитэ

Наҕараадалара
Орден Красного Знамени  — 1944 Аҕа дойду сэриитин I ст. уордьана — 1945 Аҕа дойду сэриитин I ст. уордьана — 1985 Аҕа дойду сэриитин II ст. уордьана— 1944
Орден Красной Звезды
Орден Славы
Орден Славы
«Хорсунун иһин» мэтээл — 1943 «Бойобуой өҥөлөрүн иһин» мэтээл — 1945
Юбилейная медаль «За доблестный труд (За воинскую доблесть). В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина»
Юбилейная медаль «За доблестный труд (За воинскую доблесть). В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина»
«Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Германияны кыайыы иһин 1941-1945 сс.» мэтээл
Юбилейная медаль «Сорок лет победы в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»
Юбилейная медаль «Сорок лет победы в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»
Кульбертинов сэриигэ

Иван Николаевич Кульбертинов (07.11.1917, Тээнэ, Өлүөхүмэ улууһа, Саха уобалаһа — 13.02.1993) — Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, Аан дойдуга аатырбыт бэргэн ытааччыта, хайыһар 23-с туспа суолун бригадатын 7-с гвардейскай воздушно-десантскай стрелковай полка 2-й гвардейскай воздушно-десантскай Проскуровскай дивизиита. Бу сэрии саамай бэргэн снайпердартан бирдэстэрэ (487 өстөөҕү өлөрбүт).

Олоҕун олуктара[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

1917 сыл сэтинньи 7 күнүгэр Өлүөхүмэ улууһугар Тээнэ сэлиэнньэҕэ булчут эбэҥки дьиэ кэргэнигэр төрөөбүт. Кыра оҕо сааһыттан «Новая жизнь» колхозка улэлээбитэ, ону тэҥэ булдунан уонна таба көрүүтүнэн дьарыктаммыта. Тоҕус саастааҕар аҕата өлбүт. Үчүгэй улэтин иһин «cтахановец» званиятын ылбыта.

Аҕа дойду Улуу сэриитин кэмэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

1942 сыл балаҕан ыйыгар Өлүөхүмэ оройуонун военкоматынан Кыһыл Аармыйаҕа ыҥырыллыбыт. Бойобуой бэлэмнэниини Уралга барбыт.

1943 сыл олунньутуттан Хотугу-Арҕаа, Киин, Воронежскай, 1-кы уонна 4-с Украинскай фроннарга сэриилэспит.

Бэргэн ытааччы быһыытынан бойобуой ахсаанын 1943 сыллаахха олунньу 27 күнүгэр Старай Русса анныгыр кыргыһыыга арыйбыт. Москва анныгар кыргыһыыларга кыттыбыт, Орёл, Курск, Киев, Винница куораттары босхолоспут. Новгородскай, Курскай уобаластар, Украина, Польша, Германия уонна Чехословакия сирдэригэр сэриилэспит.

Сэрии устата бэргэн ытааччы сатабылыгар 35 эдэр байыаһы үөрэппит. Кинилэргэ маннык диэн сүбэлиирэ: « Барытын үтүктэн иһимэн, бэйэҕит саҥаны арынын. Саҥаттан саҥа сирдэри уонна кистиир таҥаскытын көрдөнүн. Өстөөххө чугаһыыргытын отой куттаныман, өйдөөн кэбиһин: сүгэннэн тутта сатааман, иҥнэннэн кыайыахха сөп буоллаҕына».

Аҕа дойду Улуу сэриитин кыргыһыыларыгар барыта 487 өстөөх саллаатын уонна офицерын кыдыйбыт. Икки төгул Аҕа дойду Улуу сэриитин герой званиятыгар тардыллыбыта, ол да буоллар биэрбэтэхтэрэ.

Сэрии кэнниттэн[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Аармыйаттан 1946 сыллаахха дойдутугар төннүбүт. 1948—1969 сылларга Дмитровскай совхоз Тээнэ салаатыгар булчутунан үлэлээбит. Ол кэннэ биэнсийэҕэ тахсыар дылы табаһыттаабыт.

1993 сыллаахха олунньу 13 күнүгэр өлбүт. Төрөөбүт дойдутугар Тээнэҕэ көмүллүбүт.

Наҕараадалара[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Аатын үйэтитии[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  • Аатырбыт бэргэн ытааччы Иван Николаевич Кульбертинов аата иҥэриллибит:
Өлүөхүмэ улууһун Тээнэ аҕыс кылаастаах оскуолатыгар;
Өлүөхүмэ уулуссатыгар.
  • Өлүөхүмэҕэ И. Кульбертиновка өйдөбүнньүк туруоруллубут.

Дьиэ кэргэнэ, аймахтара[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Убайа — Николай Кульбертинов, сельсовет бэрэссэдээтэлинэн үлэлээбит, сэрии саҕаламмытыгар баҕа өттүнэн Аармыйаҕа барбыт, Ленинград анныгар кыргыһыыга өлбүт.

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг Народа»
  2. Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг Народа»
  3. Карточка награжденного в электронном банке документов «Подвиг Народа»
  4. Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг Народа»
  5. Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг Народа»
  6. Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг Народа»
  7. Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг Народа»
  8. О снайпере — эвенке И. Н. Кульбертинове — воине беспримерной отваги

Сигэлэр[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]