Космачёв Михаил Михайлович
| Космачёв Михаил Михайлович | |||||||
 | |||||||
| Төрөөбүт күнэ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Төрөөбүт сирэ |
Чернецкое д., Волховскай оройуон, Ленинградскай уобалас, РСФСР | ||||||
| Өлбүт күнэ |
23 ахсынньы 1944 (24 сааһыгар) | ||||||
| Өлбүт сирэ | |||||||
| Сулууспалаабыт дойдута | |||||||
| Сулууспалаабыт сыллара |
1942—1944 | ||||||
| Солото |
Гвардия старшай сержана  | ||||||
| Кыргыһыылар/сэриилэр | |||||||
| Наҕараадалара |
| ||||||
Космачёв Михаил Михайлович (15.10.1920[1]—23.12.1944) — гвардия старшай сержана, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа (1945).
Олоҕун олуктара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]1920 сыллаахха Чернецкое[2] дэриэбинэҕэ (билиҥҥи Ленинград уобалаһа, Волховскай оройуон) төрөөбүт.
1939 сылтан Саха Сиригэр Алдаҥҥа олорбут. Сэттэ кылааһы бүтэрбит. Алдаҥҥа Якокут электростанцияҕа слесарь-монтажнигынан үлэлээбит.
1942 сыллаахха муус устарга Алдан оройуонун военкоматынан Кыһыл Аармыйаҕа ыҥырыллыбыт. Танк механик-ыытааччытын идэтигэр үөрэммит.
1943 сыл саас фроҥҥа барбыт. Воронежскай-Касторненскай операцияҕа, Курск тоҕойун кыргыһыытыгар, Украинаны босхолооһуҥҥа кыттыбыт.
1944 сыл сайын Румынияҕа Ясско-Кишиневскай операция кыргыһыыларыгар хорсуннук сэриилэспитэ бэлиэтэммит.
1944 сыл атырдьах ыйын 24—28 күннэригэр Бырлад, Фокшаны уонна Бакэу (Румыния) куораттар иһин кыргыһыыларга кини кыттыылаах экипаж өстөөх алта орудиетын эспитэ, элбэх өстөөҕү кыргыбыта. Кини танката Сирет өрүһү туоруур муостанан бастакынан тоҕо анньан тахсан, өстөөх артиллериятын батареятын уонна харабылын эһэн, муостаны көмө күүстэр кэлиэхтэригэр дылы туппута. Сэбиэскэй Сойуус Геройун аатыгар түһэриллибитэ.
1944 сыл ахсынньы 23 күнүгэр Соколаш (Ипельски-Соколец, Словакия) нэһилиэнньэлээх пуун аттыгар 22-с гвардейскай танковай бригада экипаһа, ол иһигэр Космачёв, сураҕа суох сүппүт[3]. Атын көрдөрүүлэринэн, өстөөх снаряда танкатыгар түбэһэн, умайан өлбүт.
ССРС Үрдүкү Сүбэтин Президиумун 1945 сыл кулун тутар 24 күнүнээҕи Ыйааҕынан бойобуой сорудахтары уһулуччулаахтык толорорун, көрдөрбүт хорсун, геройдуу быһыытын иһин гвардия старшай сержаныгар Космачёв Михаил Михайловичка өлбүтүн кэннэ Сэбиэскэй Сойуус Геройун аата иҥэриллибитэ.
Наҕараадалара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- «Кыһыл көмүс Сулус» мэтээл (24.03.1945)[4][5]
- Ленин уордьана (24.03.1945)
- Албан аат II ст. уордьана (24.01.1945)[6]
- Албан аат III ст. уордьана (23.11.1944)[1]
- «Хорсунун иһин» мэтээл (05.01.1943)[7]
Аатын үйэтитии
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Дьокуускайга Новопортовской микрорайоҥҥа дьоруой аатынан переулок ааттаммыт (2005).
- Алдан улууһугар Ленинскэй бөһүөлэккэ Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойдарыгар — Кирьянов П. Н., Лебедев А. И., Жадейкин М. С., Космачев М. М., Тепляков М. П. — өйдөбүнньүк туруоруллубут.
Быһаарыылар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- ↑ 1,0 1,1 Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг Народа»
- ↑ Космачёв Михаил Михайлович
- ↑ Информация в электронном банке документов ОБД «Мемориал»
- ↑ Наградной лист в электронном банке документов «Подвиг Народа»
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета в электронном банке документов «Подвиг Народа»
- ↑ Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг Народа»
- ↑ Наградные документы в электронном банке документов «Подвиг Народа»
Сигэлэр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
Космачёв Михаил Михайлович. Cитим-сир «Герои Страны».
- Дьон алпаабытынан
- Алтынньы 15 күнүгэр төрөөбүттэр
- 1920 сыллаахха төрөөбүттэр
- Ахсынньы 23 күнүгэр өлбүттэр
- 1944 сыллаахха өлбүттэр
- Словакияҕа өлбүттэр
- Дьоннор алпабыытынан
- Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойдара
- Ленин уордьанын кавалердара
- Албан аат уордьанын кавалердара
- «Хорсунун иһин» мэтээлинэн наҕараадаламмыттар
- Бикипиэдьийэ:Навигация халыыптара
- Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылаахтара:Алдан улууһа
- Аҕа дойду Улуу сэриитигэр өлбүттэр
- Аҕа дойду Улуу сэриитигэр сураҕа суох сүппүттэр
- Сэбиэскэй Сойуус Геройдара:Саха Сирэ