Иһинээҕитигэр көс

Иван Фёдоров

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Ива́н Фёдоров (1520 саҕана — 5 [15] ахсынньы 1583, Львов) — бастакы нуучча кинигэ бэчээттээччилэриттэн биирдэстэрэ[1], үгэс быһыытынан «бастакы нуучча кинигэ бэчээттэччитинэн биллэр»[2], Нуучча судаарыстыбатын сиригэр хаһан тахсыбыта чопчу биллэр бастакы кинигэни таһаарбыта («Апостол»).

Москубаҕа бэчээттэммит "Апостол"

XVI үйэҕэ илин славяннарга араспаанньа диэн үөдүйэ илик буолан Иван Федоров араас аатынан илии баттыыр эбит. Сороҕор аҕатын аатын -ов (сын) диэн сыһыарыылаах. Холобур Апостолга Ива́нъ Ѳе́доровъ. Оттон Острожская Библия кинигэ Іоа́нном’ Ѳео́доровым’ сы́ном’ з Мос’квы бэчээттээбит диэн суруктаах (гир. τοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεοδώρου υἱοῦ ἐκ τῆς μεγάλης Ῥωσίας). Сороҕор аҕатын аатын -ович диир эбит уонна олорор сирин ыйар эбит Ива́нъ Ѳе́доровичь Москви́тинъ, холобур итинник 1570 сыллааҕы Саалтыырга сурулла сылдьар. Латыыннныы дөкүмүөннэргэ Ioannes Fedorowicz Moschus, typographus Græcus et Sclavonicus «Иван Фёдорович Московит, гириэк уонна славян печатнигэ», эбэтэр Johannes Theodori Moscus «Иван Фёдоров (сын) Московит». Өссө маннык барыллар бааллар этэ: Іоа́ннъ Ѳео́доривичь (1578 сыллааҕы Азбукаҕа), Иоа́ннъ Ѳео́доровичъ печатникъ з Москвы̀ (1580 сыллааҕы Саҥа Кэс тыл), Іѡа́ннъ Ѳе́доровичь дру́карь Москви́тинъ (Апостол 1574 сыллааҕы Львовка тахсыбыт таһаарыыта). Уҥуоҕар Іоанъ Ѳеодоровичь друкарь Москвитинъ диэн суруллубут.

  1. До Фёдорова печатанием книг на Церковнославянском языке занимался доктор медицины из Полоцка Франциск Скорина. См. Владимиров П. В.Доктор Франциск Скорина: Его переводы, печатные издания и язык. — СПб., 1888.
    Скорина, Франциск // Брокгауз уонна Ефрон энциклопедическай тылдьыта: 86 туомнаах (82 т. уо. 4 эб.). — СПб., 1890—1907.
    Подокшин С. А. Франциск Скорина. — М.: Мысль, 1981. — 216 с. — С. 28.
  2. Андриевский А. Первый русский книгопечатник. — 4-е изд. с дополнениями проф. А. М. Лобода. — Петербург-Киев: Сотрудник, 1910.