Дархан

Манна дархан диэн тылы А.П.Окладников киэҥник ырыппытын бэлиэтиэххэ сөп. Холобур, Чингис-хан уурааҕынан, меркииттэр сирдэрэ – билиҥҥи Бурятия сирэ-дойдута Сорхан-Ширай удьуордарыгар үйэ-саас тухары дарханныырга анаан бэриллибит. Оттон саха өйдөбүлүнэн, сэһэнньит П.С.Семенов (Малдьаҕар) этэринэн, былыргы сахалар дархан диэн ааты биис ууһун саамай бөдөҥ сирдьиттэригэр, киэҥ сирдэри сэриилээн ылбыт, элбэх хорсун быһыыны көрдөрбүт улахан сэрииһиттэргэ эрэ биэрэллэр эбит. Хазардар ыраахтааҕыларын, кэлин чуваштарга талыллар норуот баһылыгын эмиэ тархан диэн ааттыыллар эбит. Г.Н.Потанин бэлиэтээбитинэн, норуот номоҕо Монголияҕа Чингис-ханы тархан (биитэр дархан) диэн этэр эбит. Былыргы монголларга, дархан диэн көҥүл ыытыллыбыт кулуттары, буруйтан босхоломмут нойоннору (тойоттору) ааттыыллара биллэр. Ону таһынан, «улуу дарханнар» - dai-darxad диэн кимиэхэ да бас бэриммэт дьоннор баар эбиттэр. Дойдууһа-дарханы Окладников бу улуу дарханнары кытта тэҥнии тутар.

Сигэлэр

• [[1]]