Гуидак

Гуидак (лат. Panopea generosa уонна уруу көрүҥнэрэ) — двустворчатай моллюск көрүҥэр киирсэр уонна Hiatellidae дьиэ-кэргэниттэн сыльдар. Бу бөдөҥ (1,5 кг диэри ыйааһыннаах) организмнар олус уһун сифоннаахтар (1 м диэри) уонна син кыра (20 см диэри) кэбирэх араакыбыналаахтар. Саамай улахан хаһар моллюсканнан ааҕыллар. «Geoducк» («gweduck») индеецтартан кэлбит тыл, «дириҥник хаһар» диэн суолталаах.

Олорор эйгэтэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Panopea generosa США уонна Канада хотугулуу-арҕаа муора кытылыгар үөскүүр. Бу моллюск саамай уhун тыыннаах харамайдартан биирдэстэринэн биллэр: гуидак олоҕун уhуна — 146 сыл, оттон саамай кырдьаҕас булуллубут гуидак сааhа 160 сыл. Маннык сүрдээх уhуннук олороллоругар икки быhаарыы туруоруллар. Бастакы — күүhэ суох баҕайы вещество атастаhыыта, иккиhэ – естественнэй өстөөх суоҕа. Суос соҕотох адьырҕаннан акула уонна калан ааҕыллар эбит. Кинилэр моллюсканы сиртэн хостоон ылыахтарын сөп. Өссө муора сулустара саба түhэллэр эбит моллюскаларга, сифоннара сир үрдүтүттэн тахсан турдаҕына. Гуидактарга үөскэтии таска буолар. Сүүс сыл олорор тустарыгар атыырдара быhа холоон биэс миллиард сымыыт ууга быраҕаллар.

Ас астааhын[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Моллюск этэ кытаанах соҕус. Сороҕор США-ҕа бэлэмнииллэр, ол гынан баран сүрүн туhанааччыларынан – Япония уонна Кытай буолар. Японияҕа «мирукуи» диэн ааттыыллар(Tresus keenae «дьиҥнээх» мирукуи биирдэстэрин солбуйааччыта) уонна сиикэйдии сииллэр (сашими көрүҥэр).

Бу кыылга сыһыаннаах сиппэтэх ыстатыйа. Көннөрөн уонна эбэн көмөлөһүөххүн сөп.