Гречиха

Боростуой гречихаt
Билим классификацията
Саарыстыба: Үүнэйилэр Отдел: Сибэккилэрдээх Кылаас: Magnoliopsida Аймах: Caryophyllalesф Кэргэн: Polygonaceae Уус: Fagopyrum Көрүҥ: F. esculentum
Латыынныы аата
Аан дойдуга биллэр аата ыйыллыбатах Вы можете помочь проекту, поставив latin=название внутри шаблона taxobox в тексте статьи

Гречиха (лат. Fagopyrum esculentum) диэн үүнээйи. Курууппа быһыытынан туттуллар.

Араастара уонна сорттара

Гречиха икки тутаах араастардаах — судургу уонна татарскай. Татарскай гречиха быдан кыра уонна хаата халыҥ. Судургу гречиха крылатай уонна бескрылайга арахсар.

Судургу гречиха

Судургу гречиха, гре́ча, гре́чка, гречуха, гре́ческай сэлиэһинэй (Fagopyrum esculentum Moench) — килиэп уонна мүөт тахсар үүнээйитэ, тураҕын киһи аска туттуллар уонна кыыллары аһатарга туһанар.

Татарскай гречиха

Татарскай гречиха, татарскай дикуша, кырлык (Fagopyrum tataricum (L.) Gaertn.) — Сибииргэ тыаҕа үүнэр уонна икки араастаах буолар - боростуой уонна ржаной. Хаһыҥҥа тутулумтуо уонна кырыска ирдэбилэ кыра. Киһи кырыһы удобрение курдук туттар.

Урожайноһа

Россияҕа хомуйуута гектартан быһа холоон 8—10 центнер буолар, ол аата сэлиэһинэйи кытта тэҥнээтэххэ икки төгүл кыра курдук буолар. :

Тахсыыта (Гектаарга)

	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Гречиха	5424	5419	8188	7490	7265	8072	8417	9167
Сэлиэһинэй	20576	20675	17047	19813	19324	19491	21007	24458

• 
  Үүнээйи көстүүтэ
• 
  Сибэккилэрэ
• 
  Гречиханан ыһыллыбыт хонуу

Аһы туттуу

Гречиха отонноро-астыыр- таҥастыыр бородуукта. Куруппа хас да көрүҥэ биллэр: ядрица-цельнэй бурдук, бөдөҥ уонна бытархай ас-үөл — көмүлүөк бурдуга, Смоленскай куруппа — бытарытыллыбыт ядрица. Гидро-уонна термоабработкалыыр куруппа (хара өҥнөөх сырдыгар тиийэ) гречневай хааһы, пудинг, котлет, суоппары, ону тэҥэ Илин өттүгэр гречневай чэй буһарар. Гречка бурдуга бурдукка мелтуен эрээри, килиэп суоҕуттан көннөрү бурдук бурдуга эбиллибэт. Ону блинов, алаадьы, лэппиэскэ, галочкаҕа туһаналлар.

Гречка уонна сэлиэһинэй булкааһыттан (эбэтэр атын) бурдугу лапшаны, макарон оҥоһуктары, Япония (собону) уонна альпал итальянскай (пицкери) атыылыыллар. Францияҕа традиционные бретонские блинчики делаются из гречиха бурдук. Ол иьин курэхтэьэр еврейдэр вернмишели кытта булкуллубут гречневай хааһы «варнавшес» буолар. Греция урукку ССРС дойдуларыгар (каши курдук) гарнир быһыытынан киэҥник туһаныллар уонна үөһэ ахтыллыбыт холобурдартан ураты арҕаа Европа дойдуларыгар олус аҕыйах. Кэнники сылларга гечка куруппатыттан бородуукта кээмэйэ диетическэй сыалга туһаныллыбытын кытары сибээстээх.

«Зеленая гречка» курдук биллэр, «зеленая гречка» диэн аатырар диетическэй уонна "доруобай" бородууктанан ааҕыллар, ону таһынан көннөрү гречкалааҕар икки төгүл ыарахан. Ол иһиттэн хааһы уонна да атын ас- үөл оҥороллор. Кытайга гречка куруппа бурдуга чэйи бэлэмнээһиҥҥэ, ааҕарга курдук, урукку өттүгэр үчүгэйи- куһаҕаны намтатарга туһаныллар.

Гречка куруппата, бурдук олус өр хараллан, армейскай ыскылааттарга харайарга табыгастаах.