Иһинээҕитигэр көс

Гинея

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Гинея Яков II, 1686.
Карл II
Уильям ejyyf Мэри

Гинея (ааҥл. guinea) — Англия кыьыл кемүс, онтон Британия манньыаттара, 1663 сылтан 1813 сылга дылы туттуллубуттар.

Аан бастаан 1663 сыллаахха Гвинеяттан кэлбит кыьыл кемустэн уулларан онорбуттар, ол иьин аата итинтэн тахсыбыт.

Карл II хоруол прокламацията (1660—1685 сс салайан олорбут) 1663 сыл кулун тутар 27 кунугэр гинея5а королевство саамай сурун монетатын аатын инэрбитэ. Гинея 21 шиллинг буолбута (биир фунт стерлинна эбэбит ессе биир шиллингы).

Ити Англия маннайгы массыынанан оноьуллубут монетата этэ. Кини ыйааьына 8,3—8,5 г курдук этэ (кыьыл кемуьэ 90 % тэннэьэр этэ), диаметра — 25—27 мм. Уонна 1,5 уйэ тухары(1663—1813 сс) монета хаачыстыбата итинтэн уларыйбата5а.

Эргииргэ кыьыл кемус Ѕ гинея, 1 гинея, 2 гинея уонна 5 гинея монеталара баар этэ (5 гинеяны аан бастаан КарлII онотторбута 1668 с). Онтон кэлин ессе бытаххай монеталар, ј гинея баар буолуталаабыттара (аан маннай Георг I 1718 сс, онтон Георг III 1762 сыллаахха) уонна 1/3 гинея (Георг III 1797—1813 сылларга).

Кыьыл кемус урун кемускэ сыьыанауларыйарынан гинея шиллинна сыьыанга эмиэ уларыйбыта. Ол аата 1680 сыллаахха гинея 22 шиллинг буолбута, ол кэннэ 23 шиллинна тиийбитэ; онтон кэлин королевскай прокламациянан ахсынньы ыйга [[1717 с] гинея 21 шиллинна тэннэспитэ.

1799 сыллаа5ы Франция утары буолбут сэрии кэнниттэн 1 гинея монетатын онорон буппуттэрэ; Ѕ уона1/3 гинея монеталарын эрэ салгаабыттара. Ол оннугар кыьыл кемус гинеялары кумаа5ы [[банкнот]тарынан]]уларыппыттара. Кыракый тохтобул кэннэ, 1813 сыллаахха бутэьигин 80000 гинея тирьа бутэьиктээ5ин тахсыбыта. Ити харчы Пиренея Веллингтон герцогын английскай армиятыгар ананыллыбыта, ол иьин монета "байыаннай гинея " диэн ааты ылбыта.

Ол кэмнэ кемус монеталар дефицит буолтара, онон гинея 27 шиллинг банкнокка теннэспитэ.

1817 сыллаахха гинея кыьыл кемус сурун монетата буоларынан кыьыл кемус соверенынан улуратыллыбыта.