Быһа түһүү
.JPG)
Бүлгүрүтүү (ушиб) диэн таһыттан көстөр тас сиртэн сүһүөҕү өлөрүү.
Дьон хайдах ыалдьарый?[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
Киһи ханна баҕар сылдьан эрэ оҕуннаҕына этин-хаанын, сүһүөҕүн быһа түһүөн сөп. Эбэтэр сыппах малынан охсуллубут, үөһээттэн түспүт буоллахха ыалдьыахха сөп.
Сибикитэ[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
Тарҕаммыт сибикиннэн киһи быһа түспүт сиригэр тирии анныгар баар капиллярдара быһыта бараннар көҕөрөн уонна иһэн тахсаллара буолар. Ыалдьыбыт сир чопчу хаан киирэрэ кыччыыр, тоҕо диэтэххэ киһи этэ-хаана хаан барыытын тохтото сатыыр. Күүскэ быһа түспүт буоллахха сүһүөх хамсыыра кыччыр эбэтэр олох сүтэр, ол тула гематома үөскүүр. Улахан гематомалар сүтүмүөхтэрин сөп, ол оннугар хас да араҥа буолан хаалыахтарын сөп.
Араастара[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
Бастакы стадията- кыра тириини өлөрүү, уратыла кыра хайа тардыы буолар. Үс-түөрт күнүнэн ааһар. Иккис стадията- уратыла былчыҥ быһа барыыта, иһэн тахсыы уонна гематома үөскүүтэ буолаллар. Үһүс стадията- бу сырыыга тас тирии уоона былчыҥ эрэ буортуламмат, иҥиир эмиэ быһа барыан сөп. Оннук буоллаха сүһүөх миэстэтиттэн тахсыан сөп. Төрдүс стадията- биһиги күүстээх иһэн тахсыыны көрүөхпүтүн сөп, ис органнар үлэлииллэрэ кэһиллэр.
Быһа түһүү кэмигэр суһал көмө[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]
Бастакы бириэмэҕэ өлөрбүт сири тыытымыахха, хамсатымыахха уонна тымныынны уонбиэс мүнүүтэ тухары тутуохха наада. Бастакы суукка иһигэр тымныыны эрэ тутуохха сөп. ыалдьыбыт киһи сытыахтаах. Өлөрбут сирин өрө көтөҕөн баран. Иккис күнүгэр сылааһы тутуохха сөп, ыарыыны намыратар маастары, быһа түһүү утарыта эмнэри туттуохха сөп. Ол гынан баран ыарыы уон хонук иһигэр ааспатаҕына бырааска барарга көрүллэр.