Биишева, Зайнаб Абдулловна
Биишева, Зайнаб Абдулловна
Биишева, Зайнаб Абдулловна(башк. Зэйнэб Абдулла кызы Биишева; Тохсунньу 2[15] күнүгэр 1908 с. Оренбург күбүөрүнэтэ, Оренбург уеһа, Бурзяно-Кипчакскай волость, Туембетово дэриэбинэҕэ(билигин Башкортостан Кугарчинскай оройуона) - 1996 с. атырдьах ыйын 24 күнүгэр Уфа куоракка) - Башкортостан норуодунай суруйааччыта, прозаик, поэт, драматург, тылбаасчыт. Оренбурдааҕы башкирскай педтехникуму бүтэрэн баран, 1929-1932 сс. Баймакскай оройуон Темясово дэриэбинэтигэр учууталлаабыта. Уфаҕа, квалификацияны үрдэтэр куурустар кэннэ(1931) - Бшкирскай кинигэ таһаарар тэрилтэҕэ, "Пионер" сурунаалга(1930с. "Среди водопадов"-диэн бастакы кэпсээнэ бэчээттэммит) сүрүн эрэдээктэринэн үлэлээбитэ. Бастакы кинигэтэ "Мальчик-партизан" 1941 с.тахсыбыта. 1946 с. ССРС суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ. 1953 сылтан идэтийбитс уруйааччы. 1993 с. Башкортостан норуодунай суруйааччыта буолбут. 60-тан тахса кинигэтэ Арассыыйа уонна аан дойду араас омуктарын тылынан тылбаастанан тахсыбыт. Зайнаб Биишева араас жанрга суруйара. Оҕолорго хоһооннору, остуоруйалары, кэпсээннэри, пьесалары. Лирическай хоһооннору, холобура, "Гульямал" хоһоонунан кэпсээни, "Последний монолог Салавата" поэмата(1984) норуот дьоруойа Салават Юлаев уобараһын арыйбыта. Драматическай айымньылара: "Волшебный курай"(1957), "Таинственный перстень"(1959), "Гульбадар"(1961), "Обет"(1966) уо.д.а. Башкир судаарыстыбаннай акдемическай дыраама тыйаатырыгар эрэ буолбакка, өрөспүүбүлүкэ таһыгар баар араас тыйаатырдарга эмиэ, туруоруллубуттара. Зайнаб Биишева ордук элбэхтик, сэһэннэри, кэпсээннэри, үһүйээннэри сурубут:"Канхылыу"(1949), "Странный человек" (1960), "Где ты, Гульниса?"(1962), "Думы, думы"(1963), "Любовь и ненависть(1964) . Ити айымньыларыгар, чуолаан, киһи уонна уопсастыба сыһыаннарыгар баар кыһалҕалары кэпсиир, башкир дьахталларын чаҕылхай уобарастарын арыйар. Ураты суолталаах айымньыта - "Униженные"(1956-1959), "У большого Ика"(1965-1967), "Емеш" (1967-1969) арамааннардаах "К свету" трилогия буолар. Маны таһынан, кини, Н.Гоголь "Тарас Бульба", И. Тургенев "Бежин луг", А.Гайдар "Тимур и его команда", Л. Кассиль "Дорогие мои мальчишки", А. Толстой, С. Аксаков, А. Чехов, М. Горькай кэпсээннэрин башкир тылыгар тылбаастаабыта. Башкортостан Өрөспүүбүлүкэтин Суруйааччыларын сойууһун бырабылыанньатын чилиэнинэн талыллыбыт, Арассыыйа Бэдэрээссийэтин уонна ССРС суруйааччыларын сийиэстэригэр делегатынан талыллыбыт. "Знак Почета" уордьанынан үс төгүл наҕараадаламмыт, ""Униженные" уонна "Пробуждение" арамааннарын иһин" Башкортостан Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай Салават Юлаев аатынан бириэмийэтин лауреата(1968). https://ru.m.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B8%D1%88%D0%B5%D0%B2%D0%B0,_%D0%97%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D0%B1_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0 https://kulturarb.ru/ru/persony/biisheva-zajnab