Березень (реабилитациялыыр киин)

“Березень” инбэлииттэр социальнай реабилитацияларын киинэ – инбэлииттэри үөрэтэргэ уонна кинилэргэ үлэ миэстэтин булан биэрэргэ аналлаах Туулатааҕы эрэгийиэннээҕи уопсастыбаннай тэрилтэ.

Устуоруйата

Бу киини 1992 сыллаахха инбэлииттэр бэйэлэрин үптэригэр кыттыһан туппуттара, оттон 1997 сыллаахха тэрилтэ билиҥҥи аатын ылыммыта. Киин сүрүн тэрийээччитэ – Елена Костяновская. Кини оҕо эрдэҕиттэн инбэлиит. 1990-с сыллар саҕаланыыларыгар үлэлиир сиригэр каадыры сарбыйыыга түбэһэн баран, кэргэнин кытары атах таҥаһын тигэр уонна өрөмүөннүүр дьоҕус тэрилтэ тэриммитэ. Ол гынан баран 2000 сыллар саҕаланыыларыгар бэйэтэ даҕаны нэһиилэ эстэр-эстибэт икки ардынан олорбут тэрилтэни олорор дьиэлэриттэнр таһаараары ыксаталлар. Ол курдук Костяновскаялаах 2005 сыллаахха үстэ сууттаһан кыайтараллар, ол гынан баран кэлин тиһэҕэр, суут киини дьиэттэн таһаарбат гына уураах таһааран, салгыы үлэлээн бараллар.

2009 сыллаахха диэри киин Мяснова оройуонугар баара-суоҕа биир эрэ тэрилтэлээҕэ. Оттон 2007-2009 сыллардаахтан кинилэр сайдан, 1999 сыллаахха Владимир Путин көҕүлээһининэн тэриллибит “Национальнай аһымал пуондатын” куонкуруһугар икки төгүллээн кыайан, сайдан киирэн барбыттара. Кэлин даҕаны бу пуондаттан киин хас да төгүл гран быһыытынан кэккэ көмөнү ылбыта: 2007 сыллаахха – 650 тыһыынча солкуобай, 2008 сыллаахха – 640 тыһыынча солкуобай, 2009 сыллаахха – 500 тыһыынча солкуобай, 2011 сыллаахха – 743,5 тыһыынча солкуобай.

2014 сыллаахха бу киин МТС сибээс эпэрээтэрин кытары анал бырагырааманы үлэҕэ киллэрбиттэрэ. Ол бырагыраама көмөтүнэн нэһилиэнньэ ортотугар цифровой эйгэҕэ тэҥэ суох буолууну туораппыттара уонна доруобуйаларыгар хааччахтаах дьон идэ ылалларыгар уонна салгыы үлэ булалларыгар көмө оҥоһуллубута.

Киин үлэтэ-хамнаһа

Билигин Туула куоракка киин иһинэн 3 араас комплекс өҥөнү (күннээҕи олох-дьаһах эйгэтигэр) оҥороллор. Ол курдук бастакы салаалара 2009 сыллаахха Тула куорат саамай элбэх киһилээх түөлбэтигэр – Пролетарскай уокурукка аһыллыбата. Бу салаа арылларыгар гран быһыытынан сүҥкэн кылаатын “Биһиги кэскилбит” пуонда киллэрбитэ. Ол курдук киин хас биирдии комплексын иһинэн баттах кырыйар солуоннар, атах таҥаһын тигэр уонна өрөмүөннүүр, итиэннэ таҥас тигэр уонна өрөмүөннүүр мастарыскыайдар, фото-устуудьуйа, химчиска үлэлииллэр. Киин үлэһиттэрин баһыйар үгүс өттө дьоруобуйаларыгар хааччахтах дьон. Кинилэр орто саастара 25-40. Ол аата – саамай күөгэйэр күннэригэр сылдьар, үлэлир кыахтаах эдэр дьон буоллар.

Киин доруобуйаларынан хааччахтаах дьоҥҥо өҥө араас көрүҥүгэр чэпчэтии көрөр.