Рафаэль Баҕатаайыскай

Рафаэль Баҕатаайыскай

Рафаэль Баҕатаайыскай (Ермолаев Рафаэль Дмитриевич) — саха норуотун хоһоонньута, ССРС суруйааччыларын Холбоһугун чилиэнэ (1962), Саха Өрөспүүбүлүкэтин суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ (1991).

Олоҕун олуктара

Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар 1931 с. ыам ыйын 1 күнугэр төрөөбүт.
1953 с. — Дьокуускайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын техникумун бүтэрбит.
1958 с. — СГУ историко–филологическэй факультетын, онтон ССКП КК Үрдүкү партийнай оскуолатын бүтэрбит.
1951 сылтан бэчээттэнэр. Дьокуускайдааҕы кинигэ кыһатыгар уонна "Чуораанчык" ("Колокольчик") сурунаалга главнай эрэдээктэринэн үлэлээбит.
1957 с. — «Кытыан кымньыы» диэн үгэлэрин, хоһооннорун бастакы кинигэтэ бэчээттэммит.
1959 сыллаахха хоһооннорун уонна үгэлэрин бастакы хомуурунньугун бэчээттээбит.
1974 с. — «Бэйэҥ сулускун булуоҥ» романыгар тыа интэлигиэнсийэтин туһунан суруйбут.
1985 с. — уларыта тутуу сылларыгар «Мөhүүрэлээх бөтүүктэр» диэн куорат ыччатын туһунан сэһэни бэчээттэппит.
Сатирик-поэт быһыытынан киэҥник биллибитэ. «Уолаттар уонна кийииттэр» хоһоонунан романа туспа кинигэнэн тахсыбыта. Норуот таптаан ыллыыр ырыаларын тылын суруйбут лирическэй, гражданскай поэт быһыытынан эмиэ биллэр. Кэлин сылларга саха чулуу дьонноругар анаабыт поэмаларын бэчээттэттэ. Ахтыылары суруйда.
2016 с., Балаҕан ыйын 24 күн сиртэн күрэннэ.

Айымньылара

• Тигээйи уйата: Үгэ-хоhоон. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1996 . — Якутскай: Бичик, 1996. — 216 с.
• Ыйдаҥа түүн: Поэма. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1991. — 95 с.
• Тэргэн аартык: Хоhооннор. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1989. — 125 с.
• Быhый тыал: Хоhооннор. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1986. — 80 с.
• Мөһүүрэлээх бөтүүктэр: Сэhэн. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1985. — 214 с.
• Сыралҕан: Үгэ-хоhоон. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1983. — 45 с.
• Дьону кытта дьоллоохпун: Хоhооннор, поэмалар. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1981. — 239 с.
• 1000 бытархайтан: Үгэ-хоhоон. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1980. — 95 с.
• Бэйэҥ сулускун булуоҥ: Роман. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1974. — 296 с.
• Сай ортото: Хоhооннор, поэмалар. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1972. — 112 с.
• Мүччү-хаччы мүлүкүчүүстэр: Хоhооннор. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1969. — 44 с.
• Үс муннук: Хоhооннор уонна поэма. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1967. — 128 с.
• Уолаттар уонна кийииттэр: Хоhооннор. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1964. — 216 с.
• Мэнигийээн мэтириэттэр: Хоhооннор. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1961. — 48 с.
• Күн уоттаах Корея: Хоhооннор. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1959. — 36 с.
• Сөрүүн сүүрээн: Хоhооннор. — Дь.: Кинигэ кыһата, 1959. — 82 с.
• Кытыан кымньыы: (Угэлэр, сатирическай уонна лирическай хоhооннор). — Дь.: Кинигэ кыһата, 1957. — 68 с.
• Сүгүрүйүү: Поэмалар. — Дь., 2001.
• Алгыс курдук саныыбын: Ыстатыйалар, ахтыылар. — Дь., 2003.

• Белые снегири: Стихи и поэма / Авториз пер. С. Кузнецовой. — М.: Сов. писатель, 1982. — 80 с.
• Певучий ручей: Стихи / Пер. Б. Романова, В. Макушевича. — М.: Современник, 1988. — 78 с.

Ырыа буолбут хоһоонноро

• Төрөөбүт дойдуга тапталым.
• Герой Федор Поповка.
• Дьикти дьүрүһүн.

Наҕараадалара уонна ытык ааттара

• Саха норуодунай поэта
• П. А. Ойуунускай аатынан Государственнай бириэмийэ лауреата (1990)
• «За доблестный труд. В ознаменование 100-летия со дня рождения В.И. Ленина» мэтээл
• Мэҥэ-Хаҥалас улууһун ытык киһитэ (1991)

Кини туһунан

• О присуждении Государственной премии Якутской АССР имени П. А. Ойунского Р. Д. Багатайскому — поэту: Постановление бюро обкома КПСС и Совета министров ЯАССР от 22 мая 1990 г. // Соц. Якутия. — 1990. — 30 мая; Кыым. — 1990. — Бэс ыйын 1 к.
• Рец.: Михайлов А. Проникновенно и светло // Соц. Якутия. — 1983. — 22 сент.
• Сивцев В. О людях, рядом по земле идущих // Молодежь Якутии. — 1983. — 22 марта.
• Рафаэль Багатайский // Писатели земли олонхо: Биобиблиогр. справ. — Якутск, 1995. — С. 155. — Библиогр.: 8 назв.
• Рафаэль Багатайский (Ермолаев Р. Д.); Кац В. Г.; Тимофеев М. Е.: Биобиблиогр. указ. / Якут. респ. б-ка им. А. С. Пушкина; Сост. Н. А. Ханды — Якутск, 1991. — 35 с. — Библиогр.: 167 назв.
• Брызгалов И. Умнубат кутаа уота буол! // Кыым. — 1991. – Ыам ыйын 7 к.
• Габышев Н. Крылья крепкие из песен // Молодежь Якутии. — 1981. — 12 мая Габышев Н. Настоящий мастер якутской поэзии // Соц. Якутия. — 1990. — 4 апр.
• Исаков С. Сөпкө хайгыыллар // Сахаада. — 1996. — Ыам ыйын 8 к.
• Спиридонов И. Поэт кырдьыга // Саха Сирэ. — 1996. — Ыам ыйын 21 к.
• Тимофеев С. Поэзия киэҥ аартыгар // Кыым. — 1990. — Кулун тутар 28 к.

Өссө маны көр

• Саха норуодунай суруйааччыларын тиһигэ
• Саха норуодунай поэттарын тиһигэ

Сигэлэр

• Рафаэль Баҕатаайыскай 70 сааһа Архыыптаммыт 2007, Алтынньы 14 күнүгэр.
• Якутский государственный литературный Музей имени П. А. Ойунского: Рафаэль Дмитриевич Ермолаев — Багатайский
• Якутский Государственный литературный музей имени П. А. Ойунского
• Биографический интернет-справочник якутской литературы: Рафаэль Ермолаев — Баҕатаайыскай