Атах оонньуута

Атах оонньуута — ким атаҕар ордук кыанарын быһаарсар улахан көҕүтүһүүлээх, күрэстэһиилээх, сурахтаах, ааттаах-суоллаах оонньуулар. 2003 сыллаахха Арассыыйа ил хамыыһыйата спорт көрүҥүнэн ааҕар буолбута. . Үгэс быһыытынан ыһыах программатыгар булгуччулаах буолар. Саха Сирин туруорсуутунан "Азия оҕолоро" аан дойду оонньууларыгар троеборье быһыытынан киирэр, онно кылыы, ыстаҥа уонна куобах. киирэллэр

Атах оонньууларын көрүҥнэрэ

• 12 (уон икки) туоска кылыы, куобах, ыстаҥа;
• буур (сүүрэн кэлэн, биирдэ ойуу — сиргэ- уокка сылдьан, ууну, аппаны үрдүнэн көтүү);
• үс тоҕус (атах оонньуутун ыарахан көрүҥэ: тоҕустуу туоска үлдьү субурутан куобахтааһын, кылыйыы, ыстаҥалааһын);
• быа көтүүтэ (үрдүгү көтүү), сиргэ-уокка сылдьан, маһы-оту үрдүнэн көтүү;
• "туора бааллан турар алта ат үрдүнэн куобахтааһын",
• "бүтэй баҕанатын төбөтүттэн төбөтүтэр түһэн (ыстаҥалаан) күөлү эргийии",
• "тииҥ курдук тииттэн тииккэ ыстанан, ыраатарга куоталаһыы";
• наарта (турку) үрдүнэн куобахтааһын,
• мөөчүк тэбиитэ (хотугу норуоттар оонньуулара);
• туран эрэн үрдүгү куобахтааһын, туран эрэн кылыйыы, куобахтааһын, ыстаҥалааһын, буурдааһын, өрө ыстаныы;
• сырсыы (икки эбэтэр хас да киһи тэҥҥэ эбэтэр урут-хойут түһэн, ол буолбатаҕына уста бэрсэн, куоталаһыылара; ыраахха, чугаска, ыарахан сүгэһэрдээх; сүүрүк аты, табаны кытта сырсыы, эмньик кулуну, тугуту кытта сырсыы);
• сүүрүү (соҕотоҕун сүүрэн, кыаҕы көрдөрүү:

үс уо.д.а. быластаах өтүүнү эбэтэр өссө ат өргөнүн курдарыгар баанан баран, "төбөтө сиртэн биир чиэппэр өрө хоройон иһиэр диэри", итиэннэ атаҕын ылара түргэнэ бэрт буолан, "атаҕын икки арда сарыыланан (атаҕа силлиһэн) көстүөр диэри" олус түргэнник.