Потапов Христофор Илларионович

Потапов Христофор Илларионович — Табалаах нэһилиэгин ытык кырдьаҕаһа, Табалаахха колхуос табатын уонна саһыл иитиитин саҕалаабыт киһи, холкуостаах, сопхуос үлэһитэ.

1940 сыллаахха Аграфена Ильинична диэн саҥа ыал буолбут кэргэнин кытта оччотооҕу «Сырдатыы» холкуос салалтата саҥа тэриллэр үлэҕэ таба иитиитигэр анаабыта.

Христофор Илларионович ол туһунан маннык кэпсээбит:

«Дойдубут төһө да Табалаах аатырдар, оччолорго олохтоох эбээннэр Лебедевтар, Атласовтар табаларыттан ураты уопсай бас билиигэ таба суоҕа. Ол иһин „Сырдатыы“ холкуос Саккырыыр оройуонуттан таба атыылааһын, боруулаахтык табаларын кытта холбоон, таба ыстаадата тэриммитэ. Онно биһигини кытта кэлин биллэр механизатор буолбут „Үлэ Кыһыл Знамята“ ордены ылбыт Афанасий Николаевич Слепцов, бырааттыы Афанасий, Иван Эверстовтар, Василий Юмшанов (Ханайбан уола) үлэлэспитэ. Сүрдээх иллээхтик, көхтөөхтүк үлэлээбиппит. Сэрии бириэмэтэ буолан, ас-таҥас олус татым этэ. Ыйга нуорманан 1,5 кг бурдук, 0,5 кг арыы, 0,5 кг саахар биэрэллэрэ. Таба өлүүтүн-сүтүүтүн иһин кытаанах ирдэбил баара. Оччолорго сууттанар, хаайыылар да түргэн буолара. Бөрө, эһэ оччолорго да элбэҕэ. Саа-саадах, хапкаан, дьаат диэн суоҕун кэриэтэ этэ. Ол иһин табаһыт табатын кыһыннары-сайыннары, түүннэри-күннэри кэтээн-манаан сырыттаҕына эрэ сатанара. Эмп, сибээс туһунан өйго да суоҕа. Эдэр-чэгиэн эрдэххэ киһи кыра ыарыыны аахсыбат, ыарахантан толлубат буолара. Ити курдук 5 сыл табаһыттарбыт. Бастакы оҕобут онно төрөөбүтэ».

Кырдьаҕас Потаповтар уонна сэрии сылларыгар кинилэри кытта таба иитиитигэр үлэлээбиттэр үлэлэрэ «1941 — 1945 сс. Килбиэннээх үлэтин иһин» мэтээлинэн бэлиэтэммитэ. Ити ыстаадаттан төрүттэнэн Табалаахха таба иитиитэ күүскэ сайдыбыта, сопхуос кыаҕырбыт кэмигэр 3 ыстааданан 4000 — 5000 табаҕа тиийэ сылдьыбыта. Билигин 1000 таба эрэ хаалбытын Христофор Илларионович хомойон кэпсиир.

1953 сыллаахха бөдөҥсүйбүт «Саҥа Суол» холкуос урут биллибэт сана үлэни, кырымахтаах хара саһылы иитиини саҕалаабыта. Холкуос салалтата Христофор Илларионовиһы Дьоккуускайга үс ыйдаах курска ыыппыта. Курус бүтэрэн баран, Х. И. Потапов Красноярскай кыраайын 25 саһылы самолетунан Верхоянскайга, Верхоянскайтан Табалаахха атынан аҕалбыта. Саһыл ферматын бөһүөлэктэн балтараа көстөөх Сордоҥнноох диэн күөл таһыгар тэрийбиттэрэ. Саһыл ферматын тутууга оччолорго холкуос бастыҥ уустара Семен Иннокентьевич Клепандин, Гавриил Ильич Слепцов, Василий Николаевич Попов, Василий Васильевич Юмшанов уо.д.а үлэлээбиттэрэ.

Саһыл фермата муҥутаан сыллааҕы төрүөхтүүн 1000-ҕа тиийтэлии сылдьыбыта. Саһыл иитиитигэр Потаповтар кэнники дьиэ кэргэнинэн үлэлээбиттэрэ. Саһылы иитиигэ, саһылтан төрүөх ылыыга үрдүк ситиһиилэммиттэрэ. Саха АССР Верховнай Сэбиэтин, Министэрдэр Сэбиэттэрин, партия райкомун Бочуотунай грамоталарынан, сыаналаах бириистэринэн, сынньанар, күүлэйдиир путевкаларынан, коммунистическай үлэ ударнигын, пятилетка кыайыылааҕын ааттарынан кинилэр үлэлэрэ бэлиэтэммитэ. Кинилэр кэннилэриттэн үлэлэрин салҕааччылар Варвара Семеновна Григорьева, Мария Гаврильевна Слепцова, «Үлэ Кыһыл Знамята» орденнаах Мария Васильевна Гатилова, Юрий Афанасьевич Потапов саһыл иитиитин маастардара, оройуон чемпионнара буолбуттара.

Туһаныллыбыт сирдэр

Талыы-талба Табалаах. Үөһээ Дьааҥы улууһа. Нэһилиэк киэн туттар дьоно. 60 сыл бииргэ