Иһинээҕитигэр көс

Аар Айыы Итэҕэлэ

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

ААР АЙЫЫ ИТЭҔЭЛЭ.


Саха норуотун историятыгар көмус бууккубанан суруллар улахан ситиһии олугун уурбут киһинэн билиҥҥи кэм Айыы Ойууна Владимир Алексеевич Кондаков буолар. Дьэ, кырдьык, бу улуу Kиһи сүдү үлэтинэн ситиһилиннэ!


Дьокуускай куораттааҕы Аар Айыы итэҕэлин тэрилтэтэ —2011 сыл ахсынньы 16 күнүгэр,

Сунтаардааҕы Аар Айыы итэҕэлин тэрилтэтэ —2012 сыл тохсунньу 13 күнүгэр,

Хатыҥ Сыһыы. Ньурба. Aap Айыы итэҕэлин тэрилтэтэ —2О12 сыл бэсыйын 20 кунугэр тэриллибиттэрэ.


Саха Республикатын Аар Айыы итэҕэлин тэрилтэтэ —2014 сыл муус устар ый 17 күнүгэр Россия Федерациятын Саха Сиринээҕи юстиция министерствотынан бигэргэммитэ. Онон caxa итэҕэлэ — Aap Айыы итэҕэлэ 1696 сыллаахха бобуллан баран иккистээн норуотугар төнуннэ.


Владимир Алексеевич Аар Айыы итэҕэлин сүрүн төрүтүн, философиятын, историятын 6 чаастаах «Aap Айыы итэҕэлэ» диэн сурун үлэтигэр түмэн сурукка киллэрбитэ.

Хайа баҕарар итэҕэлгэ баарын курдук саха итэҕэлин Аар Айыы итэҕэлин Tyhyнaн сүрүн суруйуута тумуллэн 532 страницалаах «Аар Айыы итэҕэлэ» диэн кинигэ бэчээттэммитэ.

Манна итэҕэл бары каноннара:

* Космологията,

* Ытык сэһэннэрэ,

* Ытык дьонноро: Aap Айыы итэҕэлин 12 Айыы ойууннара, Уhyн Ойуун баһылыктаах Айыы Боотурдара,

* Аар Айыыларга үҥүү—cүгүpүү Алгыстара, Айыы ойууна ыытар улахан Доммо — «Ыһыах Алгыһа».

* Улахан Алгыс Доммнор.

* Саха төрүт итэҕэлин сиэрдэрэ—туомнара.

* Оҕону, ыччаты иитии үөрэҕэ.

* Харысхал үөрэҕэ.

* Духовнай литература: «Айыы ойууна» эзотерическай роман.

* Алгыстары чочуйан Духуобунай поэзия үрдүк чыпчаалыгар таһаарбыта:

«Аар Айыыларга айан» духуобунай поэма.


*Духовнай музыка, итэҕэл ырыата тойуга: композитор В.В.Ксенофонтовтыын айбыт «Аар Тойоҥҥо Алгыс» опера 2012 сыл күһүн туруоруллубута

Сахалар онон Үрдүк Таҥараны Үрүҥ Aap Тойону сахалыы уруйдуур—айхаллыыр музыкалаахпыт.


* Aap Айыы итэҕэлин ыытар Дьону - улахан Алгысчыттары бэлэмнээһини 1998 сылтан саҕалаабыта. Айыы ойуунун дьиҥнээх духуобунай уөрэҕин барбыт, көҥул ылбыт Aap Айыы итэҕэлин ыытар идэлээх дьон — Алгысчыттар бааллар.

Аар Айыы итэҕэлин Алгысчыта анатыылаах идэ.


* Аар Айыы итэҕэлин Улахан алгыстара ыытыллар Дьиэтэ — Айыы Арчыта Саха сиригэр aaн бастакынан Сунтаарга 1999 сылга тутуллан, В.А.Кондаков алҕаабыта.


* 2004 сыл 12 сэргэлээх Айыы Аартыга, Аар Айыыларга анал улахан алгыс ыытыллар түһүлгэтэ оҥоһуллубута. Айыы Аартыгын сэргэлэрин Айыы ойууна В.А.Кондаков бырайыагынан caxa улахан yyha Дорофей Харлампьевич Яковлев чочуйан оҥорбута.


Бу барыта Улуу Айыы ойууна Владимир Алексеевич Кондаков сүдү үлэтэ.

Саха омук саргыта сайдар суола—ииһэ:


Биир итэҕэл,

Ийэ тыл аба-хомуһуна,

Үтүө сиэр—туом,

биир эйгэ,

биир туһаайыы

биир өй-санаа,

биир сомоҕо туохха да кыайтарбат кэтит кэскиллээх биир куттаах—сүрдээхи омук.