Флавий Аэций

Флавий Аэций, Аэций (390 сыл саҕаттан - 454 сыллаахха диэри олорбута) - Рим генерала, Галлия губернатора, Арҕааңңы Рим империятын салайааччыта, Аттила доҕоро.

Аэций олоҕун сүрүн түгэннэрэ:

403-404 сыллардаахха визиготтарга аманат.

405-409 сыллардаахха гуннарга аманат. Онно сылдьан Аттиланы кытта доҕордоһор.

409 Император Гонориус придворнайа буолар.

409-412 Аттила Римңа уонна Равеннаҕа үөрэнэ кэлэр.

423-425 Гонориус өлбүтүн кэннэ Аэциус доҕоро Жан император буолар. Кинини утары Гонориус балта Галла Пласидиа гражданскай сэрии саҕалыыр.

425 Галла Пласидиа кыайан кыра саастаах уола Валентиньен император буолар. Гуннартан куттанан Аэцийы тыыппат уонна Мталияттан тэйтитэн Галлия губернаторынан аныыр.

428 Аэций гуннар көмөлөрүнэн франктары кыайар.

432 Гуннар көмөлөрүнэн Галла Пласидианы Константинопольга үүрэр уонна кини оннугар Арҕааңңы Рим империятын салайааччыта (регент уонна патрис) буолар. Гуннары "Рим бастакы союзниктарынан" биллэрэр.

437 Гуннар көмөлөрүнэн визиготтары кыайар.

450 сыллаахха Аттила кинини таптаабыт уонна биһилэҕин ыыппыт Арҕааңңы Рим империятын августата, император Валентиньен эдьийэ принцесса Гонорияны кытта холбоһорго сөбүлэһэр. Онтон сылтаан Аэций кинилэргэ өстүйэр.

451 сыллаахха Аттила Галлияҕа (билиңңи Францияҕа) Орлеан куоракка диэри кимэн киирэр, Каталаун хонууларыгар Аэцийдыын кыргыһар.

452 сыллаахха Аттила Италияҕа кимэн киирэн римляннары кыайар, ол гынан баран Рим папатын Леону кытта кэпсэтии кэнниттэн дойдутугар төннөр.

453 сыллаах кулун тутар ыйыгар Аттила Илдиго (Илди-куо) принцессаны кэргэн ылар уонна сыбаайба түүнүгэр муннуттан кэлбит хааныгар чачайан өлөр.

454 Гуннар көмүскэллэрэ суох хаалбыт Аэцийы император Валентиньен өлөрөр.

Сигэ

Пьеса Архыыптаммыт 2008, Кулун тутар 18 күнүгэр.