Тылбаас көрүҥэ

Тылбаас араастара

Үөруйэх буолбут (мөханическая, автоматическая),
Айымньылаах ( творческая),
Көрдүүр-талар (поисковая). Тылбаас- көрдүүр-талар. Тылбаас хас да киһи тус-туспа оҥоруон сөп, ол барыта тэҥ буолбат. Ордугун-тутагын кэмниир мээрэй суох.

Тылбаасчыт билиитэ, тылын баайа, кыһамньыта, опыта, талаана быһаарар.

Тылбаас көрүҥэ

а) суругунан тылбаас, тылынан тылбаас, массыынанан тылбаас (чааска 500 стр. тылбаастыыр, онно программа, обработка наада);
б) бириэмэтинэн: тута тылбаас (синхронный), утуу-субуу тылбаас (послөдовательный);
в) усулуобуйатынан: тылбаасчыт көрөн турар/ көрөр уонна истэр/ истэр эрэ; Хаста көрөруй эбэтэр истэрий (биирдэ/элбэхтик); Тылбааһын этэн биэрэр эбэтэр бэйэтэ суруйар; Уларытар, чочуйар бириэмэ баар/ суох буолар; Тута тылбаас кэрчигэ улахан/ кыра буолуон сөп; " Зрительноө/слуховое восприятие, многократное / однократное восприятие, нөограничөнное/ ограниченное время, простое/ сложное запоминание, письмөнное / устное оформление, многоразовое с исправлөниями/ одноразовое оформление" ( Миньяр-Бөлоручөв).
г) тиэкис арааһынан: научнай-төхническай литература; общественнай-политическай литература; уус-уран айымньы, о.и. проза, хоһоон, ырыа; авторыттан, айымньытыттан эмиэ тутулуктаах, х-р, Толстой оҕолорго суруйуута уонна "Анна Карөнина" тылбааһа тус-туспа.

Тиэкис ис хоһоонун тириэрдэр атын ньымалара

Үтүктүү- айымньы ис хоһоонун бэйэ көрүүтүнэн биэрии. Холобур, Таллан Бүрэ " Лөрмонтавтыы", " Гейнеттэн", " Байронныы"," Блоктан", " Петефилии" (по Байрону , из Гете).
Кылгатан тылбаас (сокращөнный пөрөвод)- сорох чааьын көтүтэллэр, холобур, улахан айымньыттан оҕолорго ( В.Гюго " Отвөрженные" романыттан "Козөтта");
Чэпчэтэн тылбаас (адаптированный П)- анал литөратураны идэтэ суох дьоҥҥо анаан;
Сүрүн ис хоһоонун бэйэ тылынан биэрии (реферат);
Кылгас ис хоһоонун бэйэ тылынан биэрии (аннотация)- кинигэ титулун кэтэх өттугэр. холобур, К. Уурастыырап, " Тукулутта", М.Пришвин " Булт номохторо".