Табунасов Никон Семенович
Табунасов Никон Семенович — уус-уран киинэҕэ уһуллубут саха бастакы артыыһа.
Өлүөхүмэҕэ Кыыллаахха 1914 сыллаахха төрөөбүт. Бастаан Кыыллаах оскуолатын, онтон 2-с Нөөрүктээйи оскуолаларын бүтэрбит. Москубаҕа А.В.Луначарскай аатынан тыйаатыр ускуустубатын государственнай институтугар[1] үөрэммит.
1935 сыллаахха "Мосфильм" уонна "Украинфильм" студиялар режиссер Александр Довженко "Аэроград" диэн киинэтин таһаарбыттар. Онно быстах оруолу ол саҕана устудьуоннуу сылдьар Никон Табунасов толорбут. Сюжет быһыытынан эдэр чукча уола хайыһарынан баран иһэн сааскы айылҕаны туойар эбит, дьиҥнээҕэ Табунасов сахалыы "Кэнтик - мунтук сыттардаах" диэн норуот ырыатын толорбута, саха ырыата бастаан экрантан иһиллиитигэр тиэрдибит.
Институту бүтэрэн баран Москуба тыйаатырдарыгар үлэлээбит. Кэпсииллэринэн өссө хас да киинэҕэ уһуллубут курдук. 1942 сыллаахха ахсынньы 11 күнүгэр хаайыллыбыт. Кылгас силиэстийэ кэнниттэн 1943 сыл олунньу 17 күнүгэр суутунан өрөбөлүүссүйэни уттарар сабатааска[2] буруйдаммыт уонна 5 сыл хаайыыга анаммыт. Пермскай уобаласка Кушпелевскай ОЛПУ лааҕырга хаайыыга сыппыта биллэр. Леонид диэн уола аҕатын хаайбыттарын кэннэ Волгоградка хаалбыта, кэлин Набережные Челны куоракка олоро сылдьыбыта диэн суруйаллар[3]. Хойукку дьылҕата биллибэт.
Кэрэхсэбиллээх чахчылар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]"Аэроград" киинэ массовкатыгар Саха сириттэн сылдьар Поисеев диэн устудьуон уонна Москубаҕа оччотооҕуга олоро сылдьыбыт сахалар оҕолоро уһуллубуттар: Тамара Романова, Лана уонна Муся Ойуунускайдар.
Эбии маны көр
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Туһаныллыбыт сир
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- "Зачем пермяки разыскивают биографию первого якутского киноактера?", "Якутск Вечерний" хаһыат, 2009 с., ыам ыйын 15 к. 59 сир.
Быһаарыылар
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- ↑ Государственный институт театрального искусства им. А.В.Луначарского.
- ↑ контрреволюционный саботаж
- ↑ Советские актёры / Т / Никон Табунасов / биография. Кино-театр.ру