Иһинээҕитигэр көс

Степанов Алексей Васильевич

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Алексей Васильевич Степанов — Бастакы Күүлэккэ аан бастаан оскуола арыттарбыт киһи.

1 Күүлэт төрүт олохтооҕо. 1909 сыллаахха Эприсиэй уонна Баһылай Степановтарга бастакы оҕонон күн сирин көрбүтэ. Бииргэ төрөөбүттэр иккиэлэр. Быраата Петр Васильевич — үлэ, тыыл, педагогическай үлэ бэтэрээнэ, методист учуутал этэ.

Алексей Васильевич эдэр сааһа Сэбиэскэй былаас нэһилиэк олоҕор үөрэх, сайдыы суолугар күүскэ ылсыбыт кэмигэр ааспыта. Үөрэҕэ суох эрээри, олус дириҥ өйдөөх-санаалаах эдэр киһи, бар-дьон олоҕун тупсарарга олоҕун бүүс-бүтүннүү анаабыт киһи. Салайар үлэтин 25 сааһыттан, 1964 сылтан, нэһилиэк сэбиэтин бэрэссэдээтэлин солбуйааччыттан саҕалаабыт.

Нэһилиэккэ саамай активнай үлэһит ыччаты комсомол райкомунан комсомолга ылыы 1932 сыллаахтан саҕаламмыт. Бастакы комсомолларынан Андреев Павел Николаевич (Марбыкы), Иванов Егор Егорович, Семенов Иван Федорович, Спиридонов Прокопий Егорович, Софронов Гаврил Николаевич уонна Степанов Алексей Васильевич буолаллар. Ол эрээри, бастыҥ комсомолецтары араас эппиэттээх үлэлэргэ ыыталааннар, 1937 сыллаахха диэри комсомольскай тэрилтэ суох эбит.

Эдэр Сэбиэт бэрэссэдээтэлэ, активнай комсомолец Степанов Алексей Васильевич, 1935 сыл Көтөх күөлгэ Уһун тумуһаҕар ыччаты көҕүлээн, Уһун Байбал балаҕаныгар сыһыары ампаар дьиэни туттаран, нэһилиэккэ бастакы начаалынай оскуоланы астарбыт. Бу оскуолаҕа барыта тоҕус оҕо үөрэммит.

Алексей Васильевич 1937 сыллаахха сэбиэскэй тутуу курсугар кэлэн, Сэбиэккэ салгыы бэрэссэдээтэллээбит уонна Сууртаахха саҥа тутуллан эрэр оскуоланы ситэртэрэн Өктөөп бырааһынньыгын кэннэ үлэҕэ киллэрбит. Оскуола — ыччат мустар, үлэлиир, олохтоохтор бырааһынньыктыыр культурнай кииннэрэ буолбут. Бу сылларга Алексей Васильевич саҥа тэриллибит комсомольскай тэрилтэҕэ сэкирэтээринэн үлэлээбит. Нэһилиэк бары агитационнай иитэр-үөрэтэр үлэтигэр активнай кыттыыны ылаттаабыт.

1939 сыллаахха комсомольскай тэрилтэ 36 чилиэннэммит уонна бэйэтэ улахан тэрилтэ буолбут. Туох баар нэһилиэккэ ыытыллар үлэлэр олохтоох комсомоллар көҕүлээһиннэринэн, сатабыллаах салалталарынан ыытыллалара. Ити бириэмэҕэ кинилэр иннилэригэр чэпчэкитэ суох соруктар тураллара:

  1. Үөрэҕэ суохтары ааҕар-суруйар оҥоруу. Ыаллар дьиэлэриттэн хотоннорун араартарыы, дьиэ кэргэн ыраастык туттан олоруута, сыстыганнаах ыарыылартан сэрэтэр үлэлэр;
  2. Нэһилиэнньэҕэ партия уонна сэбиэскэй правительство ыытар политикаларын өйдөтөн саҥа тэриллибит тыа хаһаайыстыбатын артыалларын бөҕөргөтүү;
  3. Олохтоохтортон дойду көмүскэлэ бөҕөргүүрүгэр түһээннэри хомуйуу, заемнарга суруттарыы, онтон да атыттар;

Бу түбүктээх үлэлэри Алексей Васильевич сэкэритээрдээх комсомольскай тэрилтэ уонна оччотооҕу ыччат сурдээх көхтөөхтүк толороллорун туһунан кырдьаҕас көлүөнэ ахтыыта уонна архивнай комсомольскай боротокуоллар кэрэһэлииллэр.