Дьокуускайга 1986 сыллаахха буолбут дьалхаан

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт

Дьокуускайга 1986 сыллаахха буолбут дьалхаан — ССРС-ка 1986 сыллаахха кулун тутар — муус устар ыйдарыгар буолбут Саха ил университетын устудьуоннарын дьалхаана.

Дьалхаан хаамыыта[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

Кулун тутар 28, 29 уонна 31 күннэригэр Дьокуускайга университет аттыгар баар Теплай күөлгэ баар катокка нуучча уонна саха ыччаттара охсуспуттар. Обком уонна горком национальнай конфликт буолбатах диэн санаан улахан болҕомтону уурбатахтар. Муус устар 1 күнүгэр устудьуоннар улахан бөлөхтөрө мустубут, кинилэргэ Ис дьыала миниистирин солбуйааччыта В. Е. Дедиков кэпсэтэ кэлбит. Мустубут дьон буруйдаахтарга миэрэ ылары ирдээбиттэр. Дедиков сарсыныгар киэһэ 7 чааска ылыллыбыт миэрэлэри барытын кэпсиэх буолан эрэннэрбит. Ол гынан баран былаас да, университет салайааччылара да, бу быһылааҥҥа улахан болҕомтону уурбатахтарын түмүгэр, муус устар 2 күнүгэр дьалхаан кыттыылаахтарын кытта ким да көрсүбэтэх. Мантан сылтаан, кыыһырбыт дьон тоҕуоруһан куорат киинин диэки барбыт.

Обкуом дьиэтин аттыгар политиктар уонна ис дьыала үлэһиттэрэ көрсөннөр, устудьуоннары университекка нэһиилэ төннөрбүттэр. Дьон университекка тиийэллэригэр бөлөх ахсаана 700—800 киһиэхэ диэри улааппыт. Баран иһэр дьон иһиттэн «Саха сирэ — сахаларга!» уонна «Оржанканы суох гыныахпыт!» диэн хаһыылар иһиллибиттэр. Университет аттыгар Телегин диэн милиция үлэһитин кырбаабыттар.

Киэһэ 21 чааска СГУ аактабай саалатыгар дьон бөҕө мустубут. Манна СГУ устудьуоннарыгар атын үрдүк үөрэх кыһаларын устудьуоннара эмиэ холбоспуттар. 24 киһи тыл эппит, сүнньүнэн маннык санаа этиллибит: саха эдэр дьонун милиция көмүскээбэт, нуучча ыччата куоракка саха ыччатын куруук кырбыыр, милиция онно тугу да гыммат, — диэн.

Дьалхаан түмүгүнэн Саха сирин обкуома уонна горкуома дьон санаатын билбэккэ үлэлиирэ, араас омуктар ыккардыларыгар бииргэ олорор иитиинэн дьарыктаммата көстүбүтэ[1]. Дьалхаан түмүгүнэн 100-тэн тахса киһи тутуллан, дьыалаҕа эриллибит, онтон 6 киһини сууттаабыттар, барыларын сүнньүнэн түөртүү сылга хаайыыга ыыппыттар.

Быһаарыылар[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

  1. Союз «нерушимых»? Независимая газета, 29.04.2001