Атеросклероз - тымыр ыарыыта

Атеросклероз (ааҥл. atherosclerosis)— Хаан сүүрэр тымырдара сыанан бүрүллэн кыарыыллар, ол түмүгэр киһи уорганыгар эттиктэр солбуйсуулара (липидовый обмен) кэһиллэр, тымыр ис бүрүөһүнүн күүскэ кэбирэтэр, "холестериновай бляшкалар" үөскүүллэр.

Киирии чааһа

Урукку кэмнэргэ кырдьаҕастар ыарыыларынан ааҕыллара. Билиҥҥи кэмҥэ эдэр дьон "моһуогуруулара" элбээн иһэр. Ситэ эмтэммэккэ баалатан кэбиһэннэр мэйии инсулугар, сүрэх инфарктыгар "тиэрдэллэр".

Атеросклероз үөскүүр төрүөтэ - "куһаҕан" холестерин таһымын үрдээһинэ, "үчүгэй" холестерин аччааһына. Хаан сүүрэр тымырдара сыанан бүрүллэн кыарыыллар, ол түмүгэр киһи уорганыгар эттиктэр солбуйсуулара (липидовый обмен) кэһиллэр, тымыр ис бүрүөһүнүн күүскэ кэбирэтэр, "холестериновай бляшкалар" үөскүүллэр.

Ыарыыны көбүтэр дьайыылар

Атеросклероз сайдыытыгар көмөлөһөр буортулаах дьаллыктарынан ааҕыллаллар:

1.Уойуу, сыалаах-арыылаах аһынан үлүһүйүү

2.Гиподинамия - аҕыйахтык хамсаныы

3.Табаҕы тардыы

4.Стресс, депрессия

5.Сахарный диабет

6.Киһи сааһыттан

Балары таһынан, утумунан бэриллиэн эмиэ сөп.

Ыарыыны сэрэтии

Ас киһиэхэ эниэргийэ биэрэр, өлбүт килиэккэлэриҥ оннугар саҥалар үөскүүллэригэр туһалыыр. Нуорманы тутуһан ас үгүс көрүҥүн аһааһын ирдэнэр. Ас нуормата эн сааскыттан быһа тутулуктааҕын умнума. Олус аһааһынтан ас буһарар уорганнар сыанан бүрүллэллэр, кээмэйдэрэ улаатар. Онон киһи аска сыһыана оттукка сыһыан курдук буолуохтаах. Төһө калорий аһы ороскуоттуургун ааҕынан аһыахтааххын. Калорийнай баланс тутуһуллуохтаах.

Уойуу элбэх эрэйи аҕаларын таһынан, доруобуйаҕын айгыратарын өйдөө. Ордук ыйааһыннаах, уойуулаах, улахан стресстээх дьон элбэхтик быччыҥ улэтинэн улэлээн, физическэй культуранан, хаамыынан дьарыктанан, араас тренажедрар көмөлөрүнэн үгүс эрчиллиилэри, хамсаныылары оҥорон түмүктэри ситиһэллэр.

Табахтааһын быраҕыллыахтаах. Никотин "тымыр дьаатынан" ааҕыллар. Никотин тымыр ис бүрүөһүнүн алдьатан холестерин тымырга өтөн киирэрин түргэтэтэр. Табахтаабахха сүрэх тэбиитэ 10-15 тэбиинэн элбиир, сүрэх инфарктанан үс төгүл элбэхтик ыалдьаллар. Стресс кэмигэр табахтаан баран инсуллаабыт киһи эмиэ элбэх. Никотин мэйии тымырын хам тутан, кыаратан, хаан сүүрүүтүн тохтуор диэри бытаардыан сөп.

Атахтарыгар атеросклерозтаах киһиэхэ никотин дьаата атахтарын ампутациялыырга тириэрдэр кыахтаах.

Хараҕы хаанынан хааччыйар тымыр кыараатаҕына киһи көрөрө мөлтүүр эбэтэр көрбөт буолар.

Никотин дьаата киһи бронхатын салыҥнаах бүрүөтүн куурдар, тыҥаны мөлтөтөр. Куртах бааһырыытынан табахтаабат дьоннооҕор 10 төгүл, хаан баттааһынын кэһиллиитэ 13 төгүл элбэхтик ыалдьаллар. Итилэргэ умнуган буолуу, толкуйдуур - өйдүүр дьоҕур мөлтөөһүнүн, утуйбат буолууну эбэн кэбис.

Атеросклероз ыарыылары эрдэттэн эмтээтэххэ бохсор кыах элбэх.

Доруобуйаҥ бэйэҥ илиигэр!

Сигэлэр

1. Тымыр ыарыылара. Гипертония. Атеросклероз. Инсульт. Дьокуускай, "Дани - Алмас", 2017 Михайлов Григорий Федотович - Дьул5ан
2. Г.Н.Ужегов. Болезни вен и артерий. М.; Издательство "Вече", 2005 год
3. Анастасия Савина. Здоровье сосудов. М.; Издательство "АСТ" 2010 год
4. https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7