Хорасан
Хораса́н (перс. خراسان — Xorâsân — күн хантан тахсар сирэ) — Илиҥҥи Ираҥҥа баар былыргы уобалас аата. «Хорасан» диэн аатынан өссө Сасанидтар саҕаттан биллэр. Аан дойдуга шафран уонна барбарис үүнэр дойдутунан аатырар. Ону таһынан манна олус үчүгэй, бастыҥ хаачыстыбалаах көбүөрдэри тигэллэр. Бу манна Фирдоуси, Омар Хайям уонна Имам Реза гробницалара бааллар.
Сирин-уотун тыырыыы
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Хорасан диэн Иран саамай киэҥ, улахан сирдээх-уоттаах уобалаһын 2004 сыллаахха балаҕан ыйын 29 күнүгэр үс аҥы араарбыттарын түмүгэр Хотугу Хорасан, Соҕурууҥу Хорасан уонна Хорасан Резави диэн баар буолбуттара. ХотугуХорасан, киин куората: Боджнурд, атын куораттара: Ширван, Джаджарм, Мейнх уонна Самлаган, Эсфарэйен. Соҕуурууҥу Хорасан, киин куората: Бирдженд, атын куораттара: Сараян, Нахбандан, Сарбишех Хорасан Резави, киин куората: Мешхед, атын куораттара: Гоучан, Даргаз, Ченаран, Сарахс, Фариман, Торбате-Джам, Тэйбад, Фердоус, Гэйен, Хаф уонна Раштхар, Кашмар, Бардаскан, Нишапур, Сабзевар, Гонабад, Калат, Бошруех уонна Халиль Абад.
Хорасан устуоруйата
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Улуу Хорасан урут хаһан эрэ билиҥҥи Ираҥҥа, Таджикистаҥҥа, Узбекистаҥҥа, Туркменияҕа сыстар сири-уоту бас билэрэ. XIV—XV үйэлэргэ Хорасан наука уонна искусство киининэн аатырара. Манна (сүнньүнэн Герата куорака) Лутфи, Джами, Алишер Навои, Фегани Баба, султан Хусейн Байкара диэн ааттаах-суоллаах поэттар олорон ааспыттара.