Бу сирэй От ыйын 2 куодун көр

'''От ыйын 2''' диэн [[Григориан халандаара|Григориан халандаарыгар]] сыл 183-с күнэ ([[ордук хонуктаах сыл]]га 184-c күнэ). Сыл бүтүө 182 күн баар.

== Бэлиэ күннэр ==
* Бүгүн сыл ортото

=== Саха сиригэр ===
* {{Флагификация|СӨ}} — [[Өлүөнэ өрүс күнэ]]. 2013 сыллаахтан бэлиэтэнэр.

=== Аан дойдуга ===
* [[Спорт суруналыыһын аан дойдутааҕы күнэ]]. Бу күн 1924 сыллаахха [[Спорт суруналыыстарын аан дойдутааҕы ассоциацията]] тэриллибит.

=== Дойдуларынан ===
* {{Флагификация|Азербайджан}} — Полиция үлэһиттэрин күнэ<ref>[http://www.calend.ru/holidays/0/0/2213/ Азербайджан Полициятын үлэһиттэрин күнэ — 2 июля.</ref>.
* {{Флагификация|Бразилия}}, [[Баия]] штаат — Штаат күнэ.
* {{Флагификация|Италия}} — [[Сиенатааҕы ат сүүрдүүтэ (Палио)]].
* {{Флагификация|Казахстан}} — [[Дипломат сулууспатын күнэ]].
* {{Флагификация|Кюрасао}} — [[Былаах күнэ]].
* {{Флагификация|Норвегия}} — [[Хоруол күнэ]].
* {{Флагификация|Украина}} — [[Украинаҕа Нолуок сулууспатын үлэһитин күнэ|Нолуок сулууспатын үлэһитин күнэ]].
* {{Флагификация|Узбекистан}} — Узбекистан Өрөспүүбүлүкэтин дьаралыган ылыныы күнэ.

== Түбэлтэлэр ==
* [[1776]] — [[Филадельфия]]ҕа буолбут [[Континент иккис кэнгириэһэ]] [[Америка Холбоһуктаах Штааттара|Америка]] [[Улуу Британия|Британияттан]] арахсарын туһунан быһаарыныы ылыммыт. Ол эрээри билигин Тутулуга суох буолуу күнэ от ыйын 4 күнүгэр бэлиэтэнэр, ол күн ''Тутулуга суох буолуу Декларацията'' ылыныллыбыта.
* [[1853]] — Нуучча аармыйата [[Туурсуйа|туурактар]] баһылаан олорор [[Молдавия]]ларыгар саба түһэр. [[Кырыым сэриитэ]] саҕаланар.
* [[1860]] — [[Владивосток]] куората олохтоммут.
* [[1900]] — Цеппелин дирижабль бастакы көтүүтэ Боден күөлүн үрдүнэн буолбут, Фридрихсхафен куорат аттыгар, Германияҕа.
* [[1911]] — [[Дүллүкү нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Дүллүкү]] нэһилиэгэ [[Нам нэһилиэгэ (Үөһээ Бүлүү улууһа)|Намтан]] арахсан туспа нэһилиэк буолбут. Бу нэһилиэктэр сирдэрэ [[Бүлүү (өрүс)|Бүлүү]] өрүс нөҥүө-маҥаа өттүгэр сытар. Нэһилиэк бастакы кинээһинэн Иванов Николай Иванович (Маттаҥаа) талыллыбыта.
* [[1918]] — [[Үөһээ Дьааҥы улууһа|Дьааҥы улууһугар]], чуолаан [[Верхоянскай]] куоратыгар, алдьархайдаах улахан угут буолбут. Дьон хайаларга күрээн быыһаммыттар, оттон дьиэ-уот, мал-сал барыта алдьаммыт, элбэх ынах-сүөһү өлбүт.
* [[1922 сыл|1922]] — кулун тутарга былаастан туоратыллыбыт Г.И. Лебедев уонна А.В. Агеев өрөспүүбүлүкэттэн Сибииргэ барбыттарын кэннэ [[Аммосов Максим Кирович|Максим Аммосов]] Сиббюроҕо тэлэгирээмэ биэрэн сэрэппит: "... много авантюризма, карьеризма, отнеситесь осторожно"<ref>НА ЯОК, ф.3, оп. 164, д.26А, л.1</ref>.
* [[1940]] — Ииндийэ тутулуга суох буолуутун туруулаһар хамсааһын басхана [[Субхас Чандра Бозе]] [[Калькутта|Калькуутта]]ҕа хаайыллыбыт.
* [[1966]] — [[Франция]] ядернай сэрии сэбин бастакы тургутан эһиитин [[Чуумпу далай|Чуумпу далайга]] баар Моруруа [[Атолл|атолл]]га оҥорбут.
* [[1969]] — бэйиэт, публицист [[Васильев Сергей Степанович|Сэргэй Борогонскай]] [[Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ|Ойуунускай аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэни]] туппут.
* [[1976]] — [[Вьетнам сэриитэ|Соҕуруу уонна Хотугу Вьетнамнар]] холбоһон [[Вьетнам|Вьетнам Социалистыы Өрөспүүбүлүкэтэ]] буолаллар.
* [[1997]] — [[Таиланд]] Баана бэйэтин валютатын ''бат'' куурсун көҥүл ыыппыт. Онтон сылтаан [[Азия]]ҕа үп-харчы кризиһэ саҕаламмыта. Аан дойду экэниэмикэтэ барыта охсууну ылбыта, ол курдук эһиилигэр [[1998]] сыллаахха [[Арассыыйа]]ҕа эмиэ экэниэмиэкэ кризиһэ буолбута.
* [[2002]] — [[Стив Фоссет]] диэн киһи Сири соҕотоҕун, түспэккэ эрэ, салгын шаарынан аан бастаан эргийбит<ref>{{cite web |title=Fossett's balloon challenge |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/2078121.stm |website=BBC News |access-date=3 April 2021 |date=2 July 2002}}</ref>.
* [[2012]] — [[Санкт-Петербург]] куоратыгар [[ЮНЕСКО]] Аан дойду Утумун кэмитиэтин 36-с сиэссийэтин түмүгүнэн ''[[Өлүөнэ туруук хайалара]]'' ЮНЕСКО [[Аан дойду Утума|Аан дойду Утумун]] тиһигэр киирбиттэрэ.
* [[2013]] — [[Депутатскай]] бөһүөлэк аттыгар [[МИ-8Т]] бөртөлүөт саахалламмыт. 24 киһи өлбүт, экипаж үс чилиэнэ уонна соҕотох пассажир, 17 саастаах уол, тыыннаах хаалбыттар.

== Төрөөбүттэр ==
* [[1937]] — [[Куприянова Татьяна Семеновна|Татьяна Куприянова]], норуот үөрэҕириитин туйгуна,  “Дети Саха-Азия” стипендиата, [[Сунтаар улууһа|Сунтаар улууһун]], [[Элгээйи нэһилиэгэ (Сунтаар улууһа)|Элгээйи нэһилиэгин]] Ытык киһитэ.
* [[1970]] — [[Авксентьева Сардаана Владимировна|Сардаана Авксентьева]], Госдума VIII ыҥырыытын дьокутаата, 2019-21 сс. [[Дьокуускай]] куоратын баһылыга.
* [[1976]] — [[Байбал Сэмэнэп]], саха биллэр ырыаһыта, ырыа айааччыта, СӨ үтүөлээх артыыһа.

== Өлбүттэр ==
* [[1778]] — [[Жан-Жак Руссо]], Франция уонна Швейцария бөлөһүөгэ.
* [[1961]] — [[Эрнест Хемингуэй]], АХШ суруйааччыта, литэрэтиирэҕэ [[Нобель бириэмийэтэ|Нобель бириэмийэтин]] [[1954]] сыллааҕы лауреата.
* [[1977]] — [[Владимир Набоков]], нууччалыы уонна ааҥыллыы айбыт суруйааччы.

{{ыйдар}}

[[Категория:От ыйын 2]]