Динамит
Динамит диэн Альфред Нобель айбыт эстик. Тутаах эстэр компонеена нитроглицерин буолар. Нитроглицерин хамсаныыга олус билимтиэ буолар. Кыратык даҕаны хамсаатаҕына чэпчэкитик эстэр. Ол иһин эстэтиитин аччатыырга диатомиты эбэллэр. түөрт гыммыт биирэ диатомит, онтон атына нитроглицерин буолар.
Диатомиты эптэххэ даҕаны син биир толору стабильнай буолбатах буолар. Инчэйдэҕинэ нитроглицерины түргэнник сүтэрэр. Тула баар эттиктэргэ ол нитроглицерин хомуллуон сөп уонна эмискэ эстиэн сөп.
Ол иһин формулата уларыйбыта, диатомит оннугар нитрогликольы кытта эбэр буолбуттара, оннук сырыттаҕына нитроглицерин номнуо ууну кытта суураллан хаалбат.
Билигин динамиты атын саҥа эстэр эттиктэринэн уларытыллыбыттара, тоҕо диэн саҥа эттиктэр сыана чэпчэки, уонна тутарга-хаптарга быдан судургу буолар. Ол гынан баран киинэлэргэ уонна араас передачаларга туттулуон сөп.