Гастрит
Гастрит(лат. gastritis, был.-гириэк. γαστήρ (gaster) «куртах»)-салыҥнаах сарыы сүһүрүү уларыйыыта)-бу өр ааһар ыарыы, куртах салыҥнаах сарыытыгар сүһүрүү процеһынан характеристикаланар, чөлүгэр түһэрии кэһиитинэн ааһар, ону кытта эпителиальнай клетка хатыыта уонна фибрознай тканы солбуйуута. Ыарыы улаатан истэҕинэ куртах сүрүн пуунсуйатын кэһиитигэр салайар уонна секреторнай пуунсуйага.
Гастрит формалара
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Сытыы
- Хроническай
Сытыы гастрит түргэнник сайдар ахсааннаах чааһынан ол эбэтэр күнүнэн Helicobacter pylori сутулуутун түмүгүнэн буолар, ол эбэтэр атын дьай, ону кытта химическэй веществолары иһии, куртах салыҥнаах сарыытыгар куһаҕаннык дьайар. Агрессивнай веществолар дьайыыларыттан Куртах бааһа үөскүр.
Сытыы гастрит арааһа
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]- Боростуой гастрит: буортуйбут микробтах аһы сиэтэххэ, ротавирозка үөскүр. Катаральнай гастритка куртах салыҥнаах сарыыта биллибэттик алдьанар уонна кыйахыыр фактор дьайыыта бүппүтүн кэнньэ тургэнник оһор.
- Эрозивнай гастрит: куртахха концентрированнай кислоталар эбэтэр щелочтар кирдэхтэринэ үөскүр. Коррозивнай гастритка куртах ньуура эрэ алдьаммат, дьириҥ араҥа салыҥнаах сарыыта эмиэ. Ол иһин бу ыары үгүстүк куртах бааһа ол эбэтэр чэр буолар.
- Флегмонознай гастрит: куртах ириҥэ сүһүрүүтэ, куртаҕын ойоҕоһугар тастыҥ эттик түбэһэн (холобур, балык уҥуоҕа) , кэнники сутуйуу уобалас гноероднай ифекцияннан. Уратыта үрдүк температура уонна киһи тулуйбат ыарыыта поджелчнай уобаласка. Ыарыыны эрдэ эмтээбэтэххэ перитонит буолар уонна киһи өлүгүнэн бүтэр.
- Фибринознай гастрит: хаһан эмэ буолар ыары.
Хроническай гастрит
[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]Сытыы гастриттан хроническай буоларыгар ыары рецидива көмөлүр, некачественнай эмтэнии, куртах салыҥнаах сарыытыгар куһаҕан фактордар дьайыылара. Хроническай гастрит өр бириэмэҕэ бэйэтин биллэрбэт. Хроническай гастрит төрүөтэ, буолуохтарын сөп:
- Салыҥнаах бүрүө суоһарыыта Helicobacter pylori (тип B)
- Аутоимуннай гастрит(тип А)
- Рефлюкс-гастрит (тип С)
Хроническай гастритка куртах салыҥнаах бүрүөтэ улаханнык уонна киэҥник ыалдьар, сытыы гастриттааҕар. Хроническай гастрит характернай уратыта холбуур ткань, замещающай ткан улаатыыта куртах салыҥнаах сарыытыгар.
Уһун бириэмэҕэыары бэйэтин биллэрбэт. Ыарыы сайдарыгар күһүрүү уонна ремиссия буолар. Күһүрүү кэмигэр ыары тииһигирэр, өлөхсүйүү, кырках. Ону кытта оһоҕоско ас перевариваниетын кэһиитэ үөскүр.
Инфекция Helicobacter pylori, куртахха паразиттыр, салыҥ саҥардыы процеһын кэһэр. Эргэ клеткалар өлөллөрүгэр, саҥалар сатаан үөскээбэттэр. Куртах салыҥнаах сарыытыгар сыыйа деградациялыр.
Суруйда Прокопьева Милада студентка МИ ЛД-104-1